8:14 PM
Unknown
បញ្ហា ពុទ្ធិ ភាវៈ សុខៈ ក្នុងពុទ្ធសាសនា
ក-ពុទ្ធិ La connaissance:
ពុទ្ធិ គឺចំណេះដឹង យល់ស្គាល់ កើតមកអំពីការសិក្សា ពិចារណា។ ពុទ្ធិ អាចកើតមានមកអំពីការសិក្សា ត្រិះរិះ ពិចារណា ការស្ដាប់ ការរៀន គិត ពិសោធ។ល។ នៃមនុស្ស ពុទ្ធិដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ដ៏ប្រសើរ ហៅថា សម្មាសម្មោធិ បានដល់វិជ្ជា៣ប្រការគឺៈ
១-បុព្វេនិវាសានុស្យតិវិជ្ជា វិជ្ជានាំរឭកនឹកឃើញនូវជាតិកំណើតរបស់ខ្លួន និងអ្នកដទៃ ដែលបានកន្លងច្រើនជាតិ រួចមកហើយ។
២-ចុតូបបាតវិជ្ជា វិជ្ជានាំឲ្យមើលឃើញ ដឹងយល់នូវបុព្វហេតុដែលនាំឲ្យមនុស្ស កើត ចាស់ ឈឺ ស្លាប់ និងការចាប់ជាតិកំណើតថ្មី ជានេះ ជានោះ។
៣-អាសវក្ខយវិជ្ជា វិជ្ជានាំឲ្យដឹងច្បាស់នូវការរលត់អស់កិលេសតណ្ហា មានលោភៈ ទោសៈ មោហៈ ជាដើម។
វិជ្ជាទាំង៣ នេះ ហៅថា “ត្រៃវិជ្ជា=វិជ្ជា៣”។
ក្រោយដែលបានចេះពិតប្រាកដនូវវិជ្ជាទាំង៣ នេះសព្វគ្រប់ហើយ ព្រះពុទ្ធក៏បានរកឃើញនូវសច្ចធម៌៤ប្រការដែលហៅថា អរិយសច្ច ៤គឺៈ
១-ទុក្ខសច្ច ដឹងថានេះជាទុក្ខ ជាការពិត។
២-សមុទយសច្ច ដឹងថា នេះជាហេតុនាំឲ្យកើតទុក្ខ នាំឲ្យមានទុក្ខ ជាការពិត។
៣-មគ្គសច្ច ដឹងថា នេះជាមាគ៌ានាំឲ្យផុតទុក្ខនាំឲ្យអស់ទុក្ខ ជាការពិត។
៤-និរោសច្ច ដឹងថា នេះជាការរលត់ទុក្ខ ជាការពិត។
ពុទ្ធិទាំងអស់នេះ ជាវិជ្ជាអាចកើតមានដោយសារការ ព្យាយាម ខំប្រឹង សន្សំ អប់រំ សិក្សារៀនសូត្រ រិះរក រិះគិត ពិចារណា របស់មនុស្ស បន្តិចម្ដងៗ អស់កាលវេលា ជាយូរអង្វែងឆ្នាំ ហើយជាពុទ្ធិ ដែលអាចកើតមានចំពោះមនុស្សទូទៅ ពុំមានគិតអំពីជាតិកំណើត ឬ វណ្ណៈ ឋានៈ សោះឡើយ។
ខ-ភាវៈ L’étre:
ភាវៈ គឺ ដី ទឹក ភ្លើង ខ្យល់ អាកាស លោភៈ ធម្មជាតិ រុក្ខជាតិ ចិត្ត មនុស្ស សត្វ លោកធាតុ ។ល។ ទាំងអស់នេះ សុទ្ធតែឋិតនៅក្រោមអំណាចច្បាប់ធម្មជាតិ៣យ៉ាង ហៅថា ត្រៃលក្ខណ៍ លើកលែងតែនិព្វាន។
ក-ពុទ្ធិ La connaissance:
ពុទ្ធិ គឺចំណេះដឹង យល់ស្គាល់ កើតមកអំពីការសិក្សា ពិចារណា។ ពុទ្ធិ អាចកើតមានមកអំពីការសិក្សា ត្រិះរិះ ពិចារណា ការស្ដាប់ ការរៀន គិត ពិសោធ។ល។ នៃមនុស្ស ពុទ្ធិដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ដ៏ប្រសើរ ហៅថា សម្មាសម្មោធិ បានដល់វិជ្ជា៣ប្រការគឺៈ
១-បុព្វេនិវាសានុស្យតិវិជ្ជា វិជ្ជានាំរឭកនឹកឃើញនូវជាតិកំណើតរបស់ខ្លួន និងអ្នកដទៃ ដែលបានកន្លងច្រើនជាតិ រួចមកហើយ។
២-ចុតូបបាតវិជ្ជា វិជ្ជានាំឲ្យមើលឃើញ ដឹងយល់នូវបុព្វហេតុដែលនាំឲ្យមនុស្ស កើត ចាស់ ឈឺ ស្លាប់ និងការចាប់ជាតិកំណើតថ្មី ជានេះ ជានោះ។
៣-អាសវក្ខយវិជ្ជា វិជ្ជានាំឲ្យដឹងច្បាស់នូវការរលត់អស់កិលេសតណ្ហា មានលោភៈ ទោសៈ មោហៈ ជាដើម។
វិជ្ជាទាំង៣ នេះ ហៅថា “ត្រៃវិជ្ជា=វិជ្ជា៣”។
ក្រោយដែលបានចេះពិតប្រាកដនូវវិជ្ជាទាំង៣ នេះសព្វគ្រប់ហើយ ព្រះពុទ្ធក៏បានរកឃើញនូវសច្ចធម៌៤ប្រការដែលហៅថា អរិយសច្ច ៤គឺៈ
១-ទុក្ខសច្ច ដឹងថានេះជាទុក្ខ ជាការពិត។
២-សមុទយសច្ច ដឹងថា នេះជាហេតុនាំឲ្យកើតទុក្ខ នាំឲ្យមានទុក្ខ ជាការពិត។
៣-មគ្គសច្ច ដឹងថា នេះជាមាគ៌ានាំឲ្យផុតទុក្ខនាំឲ្យអស់ទុក្ខ ជាការពិត។
៤-និរោសច្ច ដឹងថា នេះជាការរលត់ទុក្ខ ជាការពិត។
ពុទ្ធិទាំងអស់នេះ ជាវិជ្ជាអាចកើតមានដោយសារការ ព្យាយាម ខំប្រឹង សន្សំ អប់រំ សិក្សារៀនសូត្រ រិះរក រិះគិត ពិចារណា របស់មនុស្ស បន្តិចម្ដងៗ អស់កាលវេលា ជាយូរអង្វែងឆ្នាំ ហើយជាពុទ្ធិ ដែលអាចកើតមានចំពោះមនុស្សទូទៅ ពុំមានគិតអំពីជាតិកំណើត ឬ វណ្ណៈ ឋានៈ សោះឡើយ។
ខ-ភាវៈ L’étre:
ភាវៈ គឺ ដី ទឹក ភ្លើង ខ្យល់ អាកាស លោភៈ ធម្មជាតិ រុក្ខជាតិ ចិត្ត មនុស្ស សត្វ លោកធាតុ ។ល។ ទាំងអស់នេះ សុទ្ធតែឋិតនៅក្រោមអំណាចច្បាប់ធម្មជាតិ៣យ៉ាង ហៅថា ត្រៃលក្ខណ៍ លើកលែងតែនិព្វាន។
0 comments :
Post a Comment