Thursday, January 16, 2014

អង្គរវត្ត

កាល​ជំនាន់​ដើម​ រាជវង្ស​ខ្មែរ​យើង​តែង​តែ​បាន​ផ្លាស់​ប្ដូរ​រាជធានី​ពី​កន្លែង​មួយ​ទៅ​ កន្លែង​មួយ​ជា​ច្រើន​សាណាស់​។ មាន​តែ​អង្គរ​មួយ​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​មាន​កិត្តិស័ព្ទ​ល្បីល្បាញ​ ហើយ​រក្សា​តួនាទី​ជា​រាជធានី​បាន​យូរ​ជាង​គេ​។ អាស្រ័យ​ហេតុ​នេះ​ហើយ​បាន​ជា​ស្ថាបត្យកម្ម​សិល្បៈ​សន្ធឹកសន្ធាប់​ ដែល​កសាង​ឡើង​ក្នុង​រាជវង្ស
​នានា​នៅ​អង្គរ បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​រាជធានី​នេះ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​មជ្ឈមណ្ឌល​មួយ​សម្បូរ​ដោយ​កេរតំណែល​ ប្រវត្តិសាស្ត្រ​និង​វប្បធម៌​ដ៏​ខ្ពង់ខ្ពស់​រុងរឿង​អស្ចារ្យ​បំផុត​នៅ​ក្នុង ​ពិភពលោក​។
អង្គរ​ជា​រាជធានី​របស់​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា នៅ​ក្នុង​សម័យ​កាល​សម្បូរ​រុងរឿង​បំផុត​។ សម័យ​អង្គរ​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​នៅ​ឆ្នាំ​៨០២​ នៃ​គ.ស.​ ។ ស្ដេច​ដែល​បាន​មក​តាំង​រាជធានី​ដំបូង​បង្អស់​នៅ​អង្គរ​គឺ​ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័ន ​ទី២​។ នៅ​ពេល​មុន​នេះ​ រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ត្រូវ​បាន​ចុះ​ខ្សោយ​ដេល​បណ្ដាល​មក​ពី​ការ​ទាស់ទែង​ បែកបាក់​គ្នា​ក្នុង​ផ្ទៃ​ប្រទេស​ហើយ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ត្រូវ ​បែងចែក​ជា​ពីរ គឺ​កម្ពុជា​ទឹកលិច​(ភាគ​ខាង​ក្រោម​នៃ​ទន្លេមេគង្គ)​ និង​កម្ពុជា​ដី​គោក​ (ភាគ​កណ្ដាល​នៃ​ទន្លេមេគង្គ)​។ ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ពួគជ្វា​ (ឥណ្ឌូ​នេស៊ី​សព្វថ្ងៃ)​ ឆ្លៀត​ឱកាស​ចូល​មកឈ្លានពាន​កាន់កាប់​ទឹកដី និង​ដាក់​ប្រទេស​យើង​ក្រោម​នឹម​ត្រួតត្រា​របស់​ជ្វា​អស់​រយះពេល​ជាង​១០​ ឆ្នាំ​។ ស្ដេច​ជ័យវរ្ម័ន​ទី២​ ជា​អ្នក​មាន​សមត្ថភាព​កម្ចាត់​ខ្មាំង​ឈ្លានពាន​ ជា​អ្នក​បង្រួបបង្រួម​ប្រទេស​កម្ពុជា ជា​អ្នក​រៀបចំ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ឡើងវិញ​​​ ​និង​ជា​អ្នក​ដែល​បាន​មក​តាំង​រាជធានី​នៅ​ខាងជើង​បឹង​ទន្លេសាប​មុនគេ​។ ស្ដេច​ដែល​សោយរាជ្យ​បន្តបន្ទាប់​មក​ទៀត សុទ្ធ​តែ​បាន​តាំង​រាជធានី​និង​កសាង​ប្រាសាទ​ ត្រង់​តំបន់​នេះ​ដែរ​ ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​តំបន់​នេះ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​រាជធានី​ដ៏​ធំ​មួយ​គឺ​អង្គរ​។ ស្នាដៃ​កសាង​ប្រាសាទ​សំខាន់ៗ​ ចាប់​ផ្ដើម​ឡើង​ក្នុង​រាជ្យ​ស្ដេច​យសោវរ្ម័ន​ទី​១​(៨៨៩-៩០០)​ ហើយ​ស្នាដៃ​កសាង​នេះ​ចេះ​តែ​បាន​សំរេច​បន្តបន្ទាប់​មក អស់​រយៈកាល​រាប់រយ​ឆ្នាំ ពិសេស​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​ ដែល​បាន​ស្ថាបនា​រួច​ស្រេច​ នៅ​ក្នុង​រាជ​ស្ដេច​សុរិយាវរ្ម័ន​ទី២​ (១១១៣-១១៥២)​។
បើ​គេ​ធ្វើ​ដំណើរ​ចេញ​ពី​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​ ដោយ​ឆ្លង​កាត់​កំពង់​សា​ឡាង​ ព្រែក​ក្ដាម​ ហើយ​បន្ត​ដំណើរ​តាម​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​៦ កាត់​តាម​ប្រជុំជន​ស្គន់ ទី​រួមខេត្ត​កំពង់ធំ​ ទីប្រជុំជន​រលួស​ នោះ​គេ​នឹង​បាន​ទៅ​ដល់​ទី​រួមខេត្ត​សៀមរាប​ ក្រោយ​ពី​បាន​ធ្វើដំណើរ​អស់​ចម្ងាយ​ផ្លូវ​ប្រហែល​ ៣០០​ គ.ម.​ មក​។ ទៅ​ដល់​ទី​រួម​ខេត្ត​សៀមរាប ក៏​ហាក់​ដូចជា​ទៅ​ដល់​អង្គរ​ដែរ ព្រោះ​ថា​គេ​ត្រូវ​បន្ត​ដំណើរ​ទៅ​ទិស​ខាង​ជើង​តាម​រថយន្ត​ ឬ​ទោចក្រយានយន្ត​តែ​ចម្ងាយ​ផ្លូវ ៦​គម.​ ប៉ុណ្ណោះ​ នោះ​គេ​នឹង​បាន​ទៅ​ដល់​ខ្លោងទ្វារ​ខាង​លិច​នៃ​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​តែ​ម្ដង​។
តើ​ពួក​ទេសចរ​​​នឹង​មាន​ការ​រំភើប​កោត​ស្ញប់ស្ញែង​យ៉ាង​ណា​ទៅ ក្រោយ​ពី​បាន​ឃើញ​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​ ដែល​សាង​ពី​ថ្ម​ដ៏​សម្បើម​អស្ចារ្យ​ លេច​ធ្លោ​ឈរ​ជង្គ្រឹង​កណ្ដាល​ព្រៃព្រឹក្សា​។ ទីតាំង​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​ មាន​រាង​ជា​ចតុកោណ​កែង​ស្ទើរ​ស្មើជ្រុង​ គឺ​មាន​បណ្ដោយ​ប្រហែល​ ១៥០០​ ម.​ និង​ទទឹង​ប្រហែល​ ១៣០០​ ម.​ ។ បរិវេណ​ប្រសាទ​អង្គរវត្ត​ព័ទ្ធជុំវិញ​ដោយ​គូ​(១)​ យ៉ាង​ធំ ដែល​មាន​ទទឹង​ ១៩០​ ម.​ ។ បន្ទាប់​ពីគូ​ គឺ​កំពែង​ថ្ម​ព័ទ្ធ​ជុំវិញ​ដែល​មាន​បណ្ដោយ​ ១០២៥​ ម.​ និង​ទទឹង​ ៨០០​ ម.​ ។
គេ​ចូល​ទៅ​ក្នុង​បរិវេណ​ប្រាសាទ​តាម​ផ្លូវ​ដេល​ក្រាល​ថ្មភក់​ របៀប​ដូចជា​ស្ពាន​ឆ្លង​កាត់​គូ​។ លុះ​ដើរ​ទៅ​ដល់​ជិត​ខ្លោង​ទ្វារ​ធំ នោះ​គេនឹង​ឃើញ​ប្រាង្គប្រាសាទ​ទាំង​មូល​​ស្ថិត​នៅ​ពេញ​ប្រឡោះ​ខ្លោង​ទ្វារ ប្រៀប​បាន​នឹង​រូបថត​មួយ​សន្លឹក​ដ៏​ល្អ​ឆ្នើម​។ បន្ទាប់​ពី​នេះ​ទៅ គេ​ត្រូវ​ដើរ​សំដៅ​ទៅ​តួ​ប្រាសាទ​តាម​ផ្លូវ​មួយ ដែល​អមដោយ​បង្កាន់ដៃ​មាន​រាង​ជា​នាគ​ក្បាល​ប្រាំពីរ​។
មុន​នឹង​ចូល​ទៅ​ដល់​តួប្រាសាទ​ គេ​ប្រទះ​ឃើញ​ស្រះទឹកពីរ​ នៅ​អម​សងខាង​ស្រះ​ខាង​ជើង​មាន​ទឹក​ជា​អចិន្ត្រៃ​យ៍។ គឺ​នៅ​ទី​នេះ​ហើយ​ដែល​ពួក​ទេសចរបាន​គយគន់​នូវ​ទស្សនីយភាព​ដ៏​ឆើតឆាយ​មួយ​ ថ្មី​ទៀត គឺ​ស្រមោល​ប្រាសាទ​ទាំងមូល​ដែល​ចាំង​ឆ្លុះ​ទៅ​ក្នុង​ផ្ទៃទឹក​ដ៏​ថ្លាឆ្វង់​។ មនុស្ស​ខ្លះ​ក្នុង​ពិភពលោក​បាន​ឃើញ​ទស្សនីយភាព​ដ៏​ស្រស់​បំព្រង​នេះ​តាម​ រយ:រូបថត​។
មុន​នឹង​ចូល​ទៅ​ដល់​ប្រាង្គប្រាសាទ គែ​ត្រូវ​ដើរ​ឆ្លង​កាត់​ថែវ​ពី​ថ្នាក់​ ដែល​សង់​នៅ​លើ​ខឿន​ផ្សេងៗ​ពី​គ្នា​។ ថែវ​និមួយៗ​មាន​ដំបូល​វិចិត្រ​ដោយ​ក្បាច់​ស្រកានាគ​ហើយ​នឹង​មាន​ជញ្ជាំង​តែ​ ម្ខាង​ទេ​ ដែល​ប្រកប​ដោយ​ក្បាច់​ចម្លាក់​គួរ​ឲ្យ​គយគន់​ជា​ទី​បំផុត​។ នៅ​ខឿន​លើ​បង្អស់​ មាន​ប្រាង្គ​ធំៗ​ឈរ​ខ្ពស់​ត្រដែត​នៅ​គ្រប់ជ្រុង​ទាំងបូន​។ រួម​នឹង​ប្រាង្គ​ដ៏​ធំ​សំបើម​មួយ​នៅ​កណ្ដាល បង្កើត​បាន​ដោយ​ជា​ប្រាង្គប្រាសាទ​ខ្ពស់​សន្លឹម​ស្កឹមស្កៃ​នៅ​ក្នុង​អាកាស លេច​ធ្លោចេញ​ផុត​ពី​មែក​ព្រឹក្សា​ទាំឡាយ​។
តួ​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​ស្ថិត​នៅលើ​ខឿន​ដ៏​ខ្ពស់ កណ្ដាល​វាល​ហាល​ភ្លៀង​ហាល​ថ្ងៃ​បណ្ដាល​ឲ្យ​មាន​សំនឹក​ដោយ​ទឹកភ្លៀង​ហូរ​ ច្រោះ តែ​ទោះ​បី​យ៉ាង​ដូចនេះ​ក៏ដោយ​ក៏​ប្រាង្គប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​ដែល​មាន​អាយុកាល​ រាប់​សតវត្ស​មក​ហើយ​នោះ សព្វ​ថ្ងៃ​ស្ថិតនៅ​ឥត​មាន​រខិត​បាក់បែក​អ្វី​ធំដុំ​ឡើយ​។ នេះ​ជា​និមិត្ត​រូប​នៃ​កម្រិត​វប្បធម៌​ដ៏​ថ្លៃថ្លា​ខ្ពង់ខ្ពស់​រុងរឿង​របស់​ ប្រជាជាតិ​យើង​។
បណ្ដាល​កេរតំណែល​ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​បរិវេណ​អង្គរវត្ត​ គឺ​ប្រាសាទ​និង​ប្រាង្គប្រាសាទ​ដែល​ជា​ទី​កន្លែង​សម្រាប់​ធ្វើ​វិធី​ សក្ការៈបូជា​ចំពោះ​ព្រះអាទិទេព​។ រីឯ​ព្រះរាជវាំង​គឺ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​បរិវេណ​ប្រាសាទ​ដែរ តែ​ដោយ​សំណង់​ធ្វើ​អំពី​សម្ភារៈ​មិន​សូវ​រឹងមាំ ទើប​បាន​ជា​គេ​ពុំ​សូវ​បាន​ឃើញ​ស្លាកស្នាម​អ្វី​គួរកត់​សម្គាល់​បាន​ ច្បាស់លាស់​ឡើយ​។
នៅ​ក្រៅ​បរិវេណ​ គឺ​ជា​ភូមិ​អ្នក​ស្រុក​និង​វាល​ស្រែ​។ ប្រជាជន​ប្រកប​របរ​កសិកម្ម​តាម​មាត់​បឹង​ទន្លេសាប​។ ព្រះរាជា​សម័យ​អង្គរ​បាន​បញ្ជា​ឲ្យ​គេ​ជីក​បារាយណ៍​ធំៗ​ពីរ គឺ​បារាយណ៍​ខាង​លិច និង​បារាយណ៍​ខាង​កើត ដើម្បី​ផ្ទុកទឹក​សម្រាប់​កសិកម្ម​ នៅ​ក្នុង​រដូវ​ប្រាំង​។
គេ​តែង​ដំនាល​តៗគ្នា​ថា ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​ដ៏​សំបើម​អស្ចារ្យ​នេះ ត្រូវ​បាន​ស្ថាបនា​ឡើង​ដោយ​ព្រះវិស្ណុការ​ដែល​ជា​បុត្រ​របស់​ព្រះឥន្ទ​។ ប៉ុន្តែ​តាម​ការ​ពិត​ពិស្ណុការ​ គឺ​ជា​ឈ្មោះរបស់​ស្ថាបករខ្មែរ​យើង​ម្នាក់ ដែ​មាន​ទេពកោសល្យ​ខ្ពស់​លើសគេ​លើសឯង​នៅ​ក្នុង​សម័យ​នោះ ហើយ​ដេល​ត្រូវ​គេ​បាន​កោត​សរសើរ ថា​ជា​អ្នក​ចេះដឹង​មាន​វិជ្ជា​ខ្ពង់ខ្ពស់​បំផុត​។ ពិស្ណុការ​បាន​រួមកម្លាំង​ជា​មួយ​កម្មករ​ជំនាញ​រាប់រយ​ព្រមទាំង​ពលករ​ រាប់ពាន់​អ្នក ដើម្បី​ស្ថាបនា​ប្រាសាទ​ដ៏អស្ចារ្យ​នេះ​ដែល​មាន​សភាព​សមសួន​គួរ​ឲ្យ​ ស្ញប់ស្ញែង​ក្រៃលែង​។
ស្នាដៃ​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រជាជន​យើង​មាន​មោទនភាព​ខ្ពស់ ចំពោះ​វប្បធម៌​ដ៏​រុងរឿង​របស់​ដូនតា​ខ្លួន​។

សំណួរ​
១-អង្គរវត្ត​កសាងឡើង​ ក្នុង​សម័យណា​នៃ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​យើង?​
២-នៅ​ក្នុង​រាជ្យស្ដេច​ណា​​ ដែល​អង្គរវត្ត​ត្រូវ​បាន​កសាង​ឡើង?​
៣-អ្នកណា​ខ្លះ ដែល​ជា​អ្នក​ចូលរួម​ក្នុង​ការកសាង​ប្រាសាទ​នេះ?​
៤-ចូល​បង្ហាញ​អំពី​តម្លៃ​សិល្បៈ​នៃ​ស្នាដៃ​នេះ​?

0 comments :

Post a Comment