what did Gandhi believed?

what did Gandhi believed?

Posted on ខែ​មេសា 6, 2011 | មតិ 4

Gandhi : I believe in…. the reincarnations…I believe in the successive lives
as the same as what i believed in the existence of my present body.I am sure
that the inferior animals have soul as I did. Man whose body was destroyed will build himself a new body conforming to his own aspirations.
I also believe that Gods incarnated on Earth.I believe in the Vedas and Upanishads,all the holy writings of The Hinduism`s doctrines.
If a lot of things were impossible to the humans,nothing is impossible to God.Everything is possible ,not because of our efforts, but because of
the good deed of God.

Read More

Le philosophe Ludwig Wittgenstein(1889-1951)

Le philosophe Ludwig Wittgenstein(1889-1951)

Posted on ខែ​ឧសភា 16, 2012 | បញ្ចេញមតិ

Parfaitement cohérent avec lui-même après avoir terminé son livre,Wittgenstein abandonna la philosophie.Rentré chez lui après la guerre,il distribua la fortune qu’il avait hérité de son père en 1912.En 1919,il fréquenta un institut pédagogique à Vienne et de 1920 à 1926,il travailla comme instituteur dans des villages autrichiens isolés.Pendant cette période,il était desespérément malheureux,et les lettres adressées à Engelmann montrent qu’il envisagea plusieurs fois le suicide. «Je sais, écrivit-il,que se tuer est toujours une sale besogne. On ne peut sûrement pas vouloir son propre aneantissement, et celui qui a vu (qui a réussi à se représenter),ce qu’entraîne pratiquement l’acte du suicide sait que c’est toujours un sursaut de défense

Read More

When the death hurt : tears and sadness

When the death hurt : tears and sadness

Posted on ខែ​មីនា 18, 2011 | បញ្ចេញមតិ

A Japanese man is crying in front of his collapsed house where his mother was killed by the earthquake and tsunami on 11 March 2011 (over 25 000 people killed and damages estimated to over 230 billions dollars).
Today,death becomes a taboo in our modern society.It`s impossible to talk about it in my family.When a member of family dies, his/her family will lives in pains or sorrow and sadness .He/she went into unknown world whereas we are continuing to live in this known world that is full of

Read More

វិភាគអំពីមិត្តភាពនិងស្នេហា ភាគ១(ជាភាសាបារំាង)

វិភាគអំពីមិត្តភាពនិងស្នេហា ភាគ១(ជាភាសាបារំាង)

Posted on ខែ​កុម្ភៈ 20, 2012 | មតិ 5

La théorie de l`Amour d`après le Lysis,le Banquet et le Phèdre
1.Le Lysis
Le point de départ du Lysis,c`est l`amour d`Hippothalès pour
le jeune Lysis.Toutesfois la recherche,bien qu`elle soit motivée
par ce fait initial que par l`amitié,proprement dite, de Lysis
pour Ménéxène,porté sur l`essence non de l`amour mais l`amitié,
en général.Cette recherche présente tous les caractères de la
méthode qu`on appelle socratique.Socrate ne sait même pas comment
un homme devient l`ami d`un autre homme et usant de l`ironie,

Read More

វិភាគអំពីមិត្តភាពនិងស្នេហាភាគ៤(ជាភាសាបារំាង)

វិភាគអំពីមិត្តភាពនិងស្នេហាភាគ៤(ជាភាសាបារំាង)

Posted on ខែ​មីនា 4, 2012 | បញ្ចេញមតិ

Toutes les qualités de l`Amour s`expliquent par son origine.
Comme il a été engendré pendant les fêtes de la naissance
d`Aphrodite,il est devenu son suivant et son serviteur.Au reste
Aphrodite est belle et c`est de la beauté que,par nature,l`Amour
est amoureux.En tant que fils de Pénia(la Pauvreté),il est toujours
pauvre;il n`est ni délicat ni beau,comme on le croit,mais rude et
malpropre;il va nu-pieds.Il n`a pas de logis,jamais d`autre lit que

Read More

វិភាគអំពីមិត្តភាពនិងស្នេហា ភាគ៧(ជាភាសាបារំាង)

វិភាគអំពីមិត្តភាពនិងស្នេហា ភាគ៧(ជាភាសាបារំាង)

Posted on ខែ​មីនា 17, 2012 | បញ្ចេញមតិ

Les idées contenues dans cet exposé sont ensuite développées et vérifiées par des exemples.Il est question,tout d`abord, de la génération selon le corps et la description générale du but de l’amour est justifiée par ce que nous voyons de ses effets sur tous les animaux.Dans tous ceux de leurs actes qui sont relatifs à l’amour et à l’éducation des jeunes se manifeste l’effort de la nature mortelle pour se rendre,autant qu’elle le peut,éternelle et impérissable.Or elle le peut seulement parce que,sans cesse,à l`être ancien elle fait succéder un être nouveau.Nous disons bien,il est vrai,de chaque animal individuel qu’il est le même dans sa

Read More

វិភាគអំពីមិត្តភាពនិងស្នេហា ភាគ៨(ជាភាសាបារំាង)

វិភាគអំពីមិត្តភាពនិងស្នេហា ភាគ៨(ជាភាសាបារំាង)

Posted on ខែ​មីនា 22, 2012 | បញ្ចេញមតិ

Mais tout ce qui a été dit jusqu’à présent n’est qu’une étape vers l’achèvement de l’iniation aux mystères de l’Amour et vers la contemplation suprême,et il n`est même pas certain que celui qui a gravi,comme il convient,tous les degrés de cette préparation soit en état d`être initié. Il convient donc tout d`abord de déterminer ces degrés successifs,qu`il faudra monter d`une façon continue,comme les degrés d`une échelle en marquant ce qui,dans chacun d`eux,constitue une propédeutique en vue des dernières révélations.Au reste,dans la première partie de cette exposition,Platon revient,mais avec plus de précision et de méthode,sur ce qui a été dit auparavant et nous ne trouvons pas ici d’indication nouvelle sur la nature de l’Amour. La

Read More

វិភាគអំពីមិត្តភាពនិងស្នេហា ភាគ៩(ជាភាសាបារាំង)

វិភាគអំពីមិត្តភាពនិងស្នេហា ភាគ៩(ជាភាសាបារាំង)

Posted on ខែ​មីនា 24, 2012 | បញ្ចេញមតិ

3.«Phèdre»
On sait dans quelles circonstances Socrate est amené, dans le Phèdre,à parler sur l’Amour.Phèdre vient de lui donner lecture d’un discours dans lequel Lysis s’est proposé de prouver qu’il vaut mieux accorder ses faveurs à celui qui n’aime pas qu’à celui qui est amoureux.Mais, comme Socrate n`apoint partagé l’admiration de Phèdre,et qu’il s’est même vanté d’être capable de faire,sur le même sujet,un discours qui ne serait pas inférieur à celui de Lysis,Phèdre le presse de s’exécuter et Socrate finit par céder à ses instances. Premier discours de Socrate: le thème est,suivant les conventions, celui-là même que Lysis avait

Read More

Today,human relationship are…

Today,human relationship are…

Posted on ខែកក្កដា 1, 2012 | បញ្ចេញមតិ

Telephone was particularly created to let us talk with someone without going to meet him/her.Internet was particularly created to let us communicate with someone without going to meet him/her.Unlike the telephone,the internet give us more fun because we can see each other,we can write to each other,we can talk to each other in the real time and we can play games and furthermore it gives you access to almost everything you need. Most people see the internet as the means of approaching each other.That’s why they created the social network to gather people together in a community such as the facebook,wordpress,hi5,

Read More

what is friendship?

what is friendship?

Posted on ខែ​មេសា 2, 2011 | មតិ ១

In today`s society,everything is in function of money…but you should not mind of this ..this is life,human life.But what is friendship?.As I already told you that Friendship is not like Love.It really need reciprocity of relationship,the relationship of affection.No reciprocity of relationship,friendship will not become friendship.Well, to understand about Friendship,Aristotle told us that there are three kinds of friendship:
1.Friendship based on pleasure
2.Friendship based on utility

Read More

Ses larmes,les miennes(ទឹកភ្នែកគេ ទឹកភ្នែកយើង)

Ses larmes,les miennes(ទឹកភ្នែកគេ ទឹកភ្នែកយើង)

Posted on ខែ​ឧសភា 9, 2011 | បញ្ចេញមតិ

Chaque année,les Cambodgiens qui vivent à l’étranger peuvent
célébrer presque toutes nos fêtes traditionelles,
par exemple le nouvel an et le Phchum Ben.Donc Ils peuvent
se partager les joies et se communiquer ou faire
la connaissance entre eux tout just comme au Cambodge,
notre cher pays.Nous,les Cambodgiens d’outre-mers ne pouvons
jamais oublier notre pays car nous sommes Cambodgiens et
la joie de vivre dans notre pays est le meilleur.
Dans tous les occasions spéciales comme le nouvel an
ou Phchum Ben,les Cambodgiens ont habitude de se partager

Read More

ការងារ

ការងារ

Posted on ខែកញ្ញា 4, 2011 | មតិ 2

ទិវាការងា(la fète de travail)រជិតមកដល់់ហើយគឺត្រូវនឹងថ្ងៃចន្ទទី៥កញ្ញា២០១១
ខាងមុខនេះ។ ខ្ញុំមិនដឹងឆ្លៀតយកថ្ងៃឈប់់សំរាកនេះ ធ្វើអីទេ។រាល់់ឆ្នំានៅប្រទេសកាណាដា, ទិវាការងារត្រូវនឹងថ្ងៃចន្ទក្នុងសប្ដាហ៌ទី១នៃខែកញ្ញា,ខ្ញុំភ្លេចអស់់ហើយថាបាន ឆ្លៀតឱកាសឈប់់សំរាកមួយថ្ងៃនេះធ្វើអ្វីខ្លះ ហើយក៏មិនដែលបានគិត

Read More

Francesco Alberoni explained us about Love and Friendship

Francesco Alberoni explained us about Love and Friendship

Posted on ខែតុលា 1, 2011 | មតិ 2

Friendship and Love
Friendship is still in our world TODAY?
A first glance might make us fear that it is disappeared.
The business is dominated by the idea of`market, economy and
interest in politics, the race for power.In both cases,
there is little room for honesty in personal relationship.
In addition, the modern world leads us to continual change.
Leaving his neighborhood and his work, it`s eventually to
forget his old friends. We promise to meet again, but

Read More

ដំណើរទស្សនាប្រាសាទបុរាណខ្មែរនៅអង្គរ(ភាគ១៩)

ដំណើរទស្សនាប្រាសាទបុរាណខ្មែរនៅអង្គរ(ភាគ១៩)

Posted on ខែវិច្ឆិកា 16, 2011 | បញ្ចេញមតិ

ប៉ុន្តែ ទោះបីយ៉ាងណាក៏គួរអោយយើងយកអាថ៌កំបំាងនេះមកពិចារណា
ខ្លះៗដែរអំពីមរណាភាពដែលប្រៀបដូចទៅនឹងព្រះអាទិត្យអស្តង្គត។តើមានអ្វីទៅ
ដែលនំាអោយបុរព្វបុរសខ្មែរយើងប្ដូរចិត្តគំនិតឬទំនៀមទំលាប់់ដូចនេះ
ទៅវិញ?ឬមានអ្វីមួយពិសេសក្នុងជំនឿរបស់់បុព្វបុរសខ្មែរជំនាន់់នោះ?
តាមធម្មតា ទិសខាងកើត ទោះបីជាតំណាងអោយសេចក្ដីចំរុងចំរើន
អញ្ចឹងមែនហើយក៏ដោយ ប៉ុន្តែគេក៏អាចគិតដូចនេះដែរថា៖ទិសខាងកើត
តំណាងនូវកំណើត ឯទិសខាងលិចតំណាងសេចក្ដីស្លាប់់។គ្រប់់សព្វសត្វ

Read More

ជាតិនិយមជាអ្វី?

ជាតិនិយមជាអ្វី?

Posted on ខែធ្នូ 29, 2010 | មតិ 5

ខ្ញុំមិនដឹងថាជាតិនិយមជាអ្វីអោយច្បាស់់ទេ ពីព្រោះខ្ញុំមិនដែលសិក្សាពាក្យ
ជាតិនិយមនេះហើយមិនដែលចូលបំរើការអោយគណៈបក្សនយោបាយ ខ្មែរ
ណាមួយឡើយ។មិនតែប៉ុណ្ណោះ ខ្ញុំថែមទំាងបានរត់់ចោលស្រុកកំណើត ជាតិខ្មែរ
ជាទីស្រលាញ់់ពេញបេះដូងរបស់់ខ្លួនឯង មករស់់នៅស្រុកគេកំសត់់ ក្នុងចិត្ត
ជាទីបំផុត ។ពេលណានឹកមកស្រុកខ្មែរយើងម្ដងៗ ដូចជាស្រងេះស្រងោច
ចិត្តណាស់់ ហើយនឹកថាមិនគួរចាកចេញពីមាតុភូមិជាទីស្រលាញ់់មករស់់នៅ

Read More

កំណើនគ្រោះថ្នាក់់រថយន្តគួរអោយព្រឹខ្លាច

កំណើនគ្រោះថ្នាក់់រថយន្តគួរអោយព្រឹខ្លាច

Posted on ខែ​មេសា 28, 2010 | បញ្ចេញមតិ

ថ្ងៃនេះគេផ្សាយព័ត៌មានថាឆ្នាំ២០០៩គ្រាន់់តែក្នុងខេតេ្តកេបិកដែល
មានប្រជាជនប្រមាណ៨លាននាក់់នៅក្នុងប្រទេសកាណាដា
មានអ្នកស្លាប់់ដោយគ្រោះថ្នាក់់រថយន្តដល់់ទៅ៥១៥នាក់់
គឺកើន៧,៥%លើសពីឆ្នាំ២០០៨ ហើយមានអ្នករងរបួសធ្ងន់់ចំនួន
ប្រមាណ២៣០០នាក់់ ដោយមិនបានរាប់់ចំនួនអ្នករងរបួសស្រាល
ផងទេ។នេះមិនមែនជាលទ្ធផលនៃកំណើនរថយន្តក្នុងតំបន់់ឬក្រុង
នីមួយៗដែលតែងមានកំណើនប្រជាជនជាច្រើនលំដាប់់រហូត។

Read More

៣០%នៃប្រជារាស្រ្តខ្មែររស់់ក្រោមបន្ទាត់់ក្រីក្រ

៣០%នៃប្រជារាស្រ្តខ្មែររស់់ក្រោមបន្ទាត់់ក្រីក្រ

Posted on ខែវិច្ឆិកា 5, 2011 | បញ្ចេញមតិ

ខ្ញុំអានពត៌មានថ្ងៃនេះបានដឹងថាសព្វថ្ងៃប្រជារាស្រ្តខ្មែរចំនួន៣០ភាគរយ
កំពុងរស់់់នៅក្រោមបន្ទាត់់ក្រីក្រ គឺមានន័យថាម្នាក់់ៗមានប្រាក់់ចំណូល
ក្រោមមួយ១ដល្លារក្នុងមួយថ្ងៃ។ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកប្រែប្រួល
នាពេលនេះ បានរឹតតែនំាអោយអ្នកក្ររឹតតែពិបាករកប្រាក់់ចំណូល ឬក៏
ពិបាករកការងារធ្វើ គឺពិបាករស់់កាន់់តែខ្លំាងឡើង ដោយសារម្ហូបអាហារ
កើនតំលៃជាពិសេសអង្ករតែម្ដង ។ក្នុងមួយរយៈពេលនេះ ទឹកជំនន់់កំពុងបាន
បំផ្លិចបំផ្លាញផលដំណំាកសិកម្មទូទំាងស្រុកខ្មែរ ក៏ដូចជានៅស្រុកថៃដែរ។

Read More

គម្រោងបង្ហោះមនុស្សទៅកាន់ភពអង្គារក្នុងឆ្នាំ២០២២

Posted on ខែ​មេសា 26, 2013 | បញ្ចេញមតិ

ក្រុមបេសកម្ម Mars Oneរបស់ប្រទេសហូឡង់ដែលមិនរកប្រាក់ចំណេញ,
បានប្រកូកប្រកាស់រកអ្នកស្ម័គ្រចិត្តអោយដាក់ពាក្យជាបេក្ខជនដើម្បីធ្វើដំណើរ
ទៅភពអង្គារក្នុងឆ្នំា២០២២ដោយគ្មានវិលត្រលប់មកផែនដីវិញ តែគេអាចមើល
ឃើញការផ្សាយតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍បាន។អ្នកទទួលបន្ទុកនៃក្រុមបេសកម្ម
Mars Oneបានពន្យល់ប្រាប់ថាការបង្ហោះមនុស្សទៅកាន់ភពក្រហម(ភពអង្គារ)

Read More

កងទ័ពខ្មែរពិតជាស្នេហាជាតិមែនឬ?

Posted on ខែ​មេសា 4, 2012 | មតិ 7

យើងជាជនជាតិខ្មែរត្រូវចេះវិភាគ៖
ប្រទេសជាតិខ្មែរបាននិងកំពុងមានបញ្ហាព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង
តំាងពីយូរលង់់ណាស់់មកហើយ ,និយាយអោយដល់់ខាងដើមតែម្ដង
គឺចាប់់តំាងពីជនជាតិថៃ លាវ យួន និងចាមបានចូលមករស់់នៅលើ ជ្រោយ
សុវណ្ណភូមិរបស់់ខ្មែរយើងនេះមក។

Read More

ល្បិចប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែររបស់់យួន

Posted on ខែធ្នូ 2, 2013 | បញ្ចេញមតិ

យើងសាកសួរខ្លួនឯងទៅមើលថាតើខ្មែរក្រហមគឺជានរណា?
នរណាបង្កើតខ្មែរក្រហម?ដើម្បីអ្វី?
ប្រទេសខ្មែរយើងរងការបំផ្លិចបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទី ប្រជារាស្រ្តខ្មែររាប់លាននាក់
ត្រូវបានបាត់បងជីវិត មិនមែនដោសារខ្មែរយើងខ្សោយ មិនមែនដោយ
សារខ្មែរយើងកំសាកចំពោះមុខសត្រូវនោះទេ គឺមកពីមេដឹកនំាខ្មែរយើង

Read More

នរណាជាអង្គការ?

អង្គការគឺជាបីសាចឃាតករដែលសម្លាប់ប្រជាជនខ្មែរអស់់រាប់់លាននាក់់,
វាមិនមែនជាឳម៉ែរបស់់ប្រជាជនខ្មែរនោះទេ។ដូច្នេះហើយបានជារបបគ្រប់់គ្រង
របស់អង្គការសម្លាប់់ប្រជាជនខ្មែរអស់រាប់់លាននាក់់ ហើយបំផ្លិចបំផ្លាញ
ប្រទេសកម្ពុជាខ្ទិចខ្ទីរអស់់រលីង។

Read More

ពុទ្ធសាសនា

---

វត្ត​ពោធិព្រឹក​រត្តនារាម​នៅ​ផ្លូវ​ Market St នៅ​ឡងប៊ិច​ខាង​ជើង​(២០០៧)

ពុទ្ធសាសនា បាន ​ចូល​មក​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ពី​ប្រទេស​ឥណ្ឌា ​មុន​គ្រិស្ដសករាជ​។ មាន​ពុទ្ធសាសនា ​ច្រើន​បែប​ ដែល​កំពុង​តែ​ប្រតិបត្តិ​ ជុំ​វិញ​ពិភពលោក​។ លទ្ធិ​ដែល​បាន​ចូល​មក​ក្នុង​ទ្វីប​អាស៊ី​ភាគ​អាគ្នេយ៍​គឺ​លទ្ធិ​មហាយាន  ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​លទ្ធិ​ដែល​កំពុង​តែ​ប្រតិបត្តិ​ក្នុង​ប្រទេស​ខ្មែរ​សព្វ​ ថ្ងៃ​នេះ គឺ​លទ្ធិ​ហីនយាន។​​​  ប្រទេស ​ខ្មែរ​ជា​ទូទៅ​ត្រូវ​គេ​យល់​ថា​ជា​ប្រទេស​កាន់​ពុទ្ធ​សាសនា​តាំង​តែ​ពី​ដើម ​មក​ម្ល៉េះ ប៉ុន្តែ​សាសនា​ព្រាហ្មណ៍ មាន​ឥទ្ធិពល​

Read More

បុណ្យ​មាឃ​បូជា និង​ទិវា​នៃ​សេចក្តី​ស្រឡាញ់ ឆ្នាំនេះបង្ហាញ​ក្រុម​គាំទ្រ​ពីរ​ផ្សេងគ្នា​តែ​មិន​ប្រឆាំង​គ្នា

ថ្ងៃ​ទី១៥កើត ខែមាឃ ជាទិវារំលឹកដល់ចតុរង្គសន្និបាតនៃសង្ឃជាសាវ័កព្រះពុទ្ធផង និងរំលឹកដល់ថ្ងៃដែលព្រះពុទ្ធកំណត់ថ្ងៃនិព្វានរបស់ទ្រង់ផង។

ដោយ ស្រី សុភ័ក្រ្ត

យុវវ័យ និង​អ្នកវិភាគ​នៅ​កម្ពុជា បាន​អោយ​ដឹង​ថា បុណ្យ​មាឃ​បូជា ដែល​ប្រារព្ធ​ឡើង​ជា​រៀងរាល់​ឆ្នាំ នៅ​ថ្ងៃ១៥កើត ពេញ​បូណ៌មី ខែ​មាឃ ទំនង​ជា​មិនសូវ​ទាក់ទាញ​យុវវ័យ អោយ​ប្រតិបត្តិ ស្វែងយល់​ពី​អត្ថន័យ និង​ដើម​កំណើត​នៃ​ពិធី​ឡើយ។ បុណ្យ​មាឃ​បូជា

Read More

បញ្ហា​សង្គម​ខ្មែរ​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​តាម​រយៈ​ជំនឿ​លើ​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​ក្នុង​រដូវ​បុណ្យ​ភ្ជុំ​បិណ្ឌ!​

ទិដ្ឋភាពប្រជាពលរដ្ឋយកចង្ហាន់ទៅវត្តក្នុងពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ

ដោយ ប៉ែន បូណា

ប្រទេស​ កម្ពុជា​កំពុងស្ថិត​ក្នុង​រដូវ​កាល​នៃ​ពិធីបុណ្យ​ភ្ជុំបិណ្ឌ។ ចាប់​តាំង​ពី​បិណ្ឌ​ទី១​រហូត​មក ទីវត្ត​អារាម​នានា​មាន​សកម្មភាព​មមាញឹក​ យ៉ាងខ្លាំង។ នេះ​ស​បញ្ជាក់ថា ប្រជាពល​រដ្ឋ​ខ្មែរ​ភាគ​ច្រើន​លើស​លប់​ នៅតែ​គោរព​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​យ៉ាង​ ខ្ជាប់ខ្ជួន ក្នុងនាម​ជា​សាសនា​របស់​រដ្ឋ។ ប៉ុន្តែ ក្នុងការ​អនុវត្ត​ន៍​ជាក់ស្តែង

Read More

ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា​កំពុង​ត្រូវ​បំផ្លាញ​ដោយ​ព្រះ​សង្ឃ​មួយ​ចំនួន​

 

ការ​លួច​កោដ្ឋ​ព្រះ​សារីរិកធាតុ និង​ព្រះ​ពុទ្ធរូប​ជាច្រើន​នៅ​អង្គ​នៅលើ​ភ្នំ​ព្រះរាជ​ទ្រព្យ​ដែល​ បានធ្វើអោយ​ប្រជាជាតិ​កម្ពុជា​ភ្ញាក់ផ្អើល​នោះ វា​បានបង្ហាញ​អំពី​ការខ្វះខាត​ការគោរព​ចំពោះ​ព្រះពុទ្ធសាសនា​រួចទៅហើយ។ នេះ​ជា​ករណី​ដែល​កើតឡើង​តែ​មួយដង​ប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែ វា​ក៏មាន​ករណី​មួយចំនួនទៀត​ដែល​កើតឡើង ជា​ញឹកញាប់ និង​ជាប្រចាំ​ថ្ងៃ​ទៀតផង ដែលជា​សកម្មភាព​បំផ្លាញ ការគោរព​

Read More

ចោរ​លួច​ព្រះសុវណ្ណ​កោដ្ឋ ត្រូវ​បាន​បញ្ជូន​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត​កណ្តាល​

ជនសង្ស័យ​លួច​ព្រះសុវណ្ណកោដ្ឋ ដែល​ប៉ូលិស​បាន​ចោទ​ប្រកាន់

@អគ្គស្នងការដ្ឋាន នគរបាលជាតិ

ដោយ លាង 

ប៉ូលិស​ជាតិ​បាន​រៀបចំ​សន្និសីទកាសែត​នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ចន្ទ ទី​១០​កុម្ភៈ​នេះ ដើម្បី​ប្រកាស​អំពីការ​បញ្ជូន​ជន​សង្ស័យ​លួច​ព្រះសុវណ្ណ​កោដ្ឋ និង​ស្ត្រី​ម្នាក់ ដែល​ជា​

Read More

ព្រះ​សក្យ​មុនី​ចេតិយ​គួរ​តែ​ត្រូវ​បាន​ថែ​ទាំ​ឡើង​វិញ

ព្រះ​សិរីរិក​ធាតុ ដែល​បាន​បាត់

អគ្គស្នងការដ្ឋាន នគរបាលជាតិ

ដោយ លាង ដឺលុច

            
         ព្រោះតែ​កិច្ចខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​រប​ស់​សមត្ថកិច្ច ព្រះ​សុវណ្ណកោដ្ឋ និង​ព្រះ​បរម​សារីរិកធាតុ​ត្រូវបាន​រកឃើញ​មកវិញ។ ហើយ​ការណ៍​នេះ​បានធ្វើអោយ​ប្រជា​ពុទ្ធ​បរិ​ស័​ទ្ធ​ស្ងប់ចិត្ត និង​អបអរសាទរ​យ៉ាងខ្លាំង។ នៅពេលនេះ ព្រះ​បរម​សារីរិកធាតុ​ដែល​វត្ថុ​ជាទី​សក្ការៈ​ដ៏​កម្រ​ត្រូវបាន​បាន​យកមក​ រក្សាទុក​នៅក្នុង​ព្រះបរមរាជវាំង មុននឹង​យកទៅ​ដំកល់​សារជាថ្មី​នៅក្នុង​ព្រះ​

Read More

មហាសុបិន១៦យ៉ាង Sixteen Great Dreams of King Pasenadi Kosala

Read More

បុណ្យវិសាខបូជា

Read More

ពន្លឺធម៌ព្រះពុទ្ធ (Litght of the Buddha Dhamma

Read More

ពុទ្ធសាសនា និង សង្គម 05 (Asou Neak Mean Kun)

Read More

អបាយភូមិ

អបាយភូមិ

ពាក្យ​អបាយភូមិ (អបាយភូម) ដែល ​សំដៅ​ទៅ​ជាន់ ឬ​ឋាន​ដែល​ប្រាស​ចាក​សេចក្តី​ចម្រើន, ទី​រង​ទុក្ខ (មាន​ឋានន​រក​ជា​ដើម); ​សេចក្តី​សាប​សូន្យ, សេចក្តី​វិនាស; ​ដំណើរ​លិច​លង់​ក្នុង​សេចក្តី​វិនាស ។ អបាយភូមិ​មាន​៤​គឺ នរក, តិរច្ឆាន, ប្រេត, អសុរកាយ ។ សភាវៈ​ដែល​រស់​នៅ​ក្នុង​អបាយ​នេះ​មាន​លក្ខណៈ​អន់ថយ​បំផុត ហៅ​ថា​មនុស្ស​ក៏​បាន ។

Read More

អំពើ​របស់​ខ្លួន ចំពោះ​ឪពុក​ម្ដាយ នឹង​តប​មក​យើង​វិញ

អំពើ​របស់​ខ្លួន ចំពោះ​ឪពុក​ម្ដាយ នឹង​តប​មក​យើង​វិញ

និយាយ​តាម​ត្រង់​ទៅ ឥឡូវ​ខ្ញុំ​​ចេះ​សន្សំ​សំចៃ​គ្រាន់​បើ​ហើយ ។ ពី​មុន​បាយ​ស្រូប​មួយ​ចាន កាហ្វេ​ក្ដៅ​មួយ​ពែង សម្រាប់​អាហារ​ពេល​ព្រឹក តែ​ឥឡូវ​នៅ​សល់​តែ​​កាហ្វេ​ក្ដៅ​មួយ​ពែង​ទេ ។ កាហ្វេ​មួយ​ពែង វា​គ្រប់​គ្រាន់​សម្រាប់​ខ្ញុំ​ហើយ ដែល​មិន​ត្រូវ​ចំណាយ​ច្រើន​ដូច​បាយ​ស្រូប​មួយ​ចាន ដល់​ទៅ​ ២០០០​៛ ។ ព្រឹក​មិញ​នេះ នៅ​ហាង​កាហ្វេ អ៊ំ ៗ បបួល​គ្នា​ជជែក​រឿង​​​កូន ៗ និង ឪពុក​ម្ដាយ ។ កំលោះ​ព្រៅ​

Read More

ពុទ្ធចក្រ និង អាណាចក្រ

ពុទ្ធចក្រ និង អាណាចក្រ

បុរាណ​បណ្ឌិត​ទាំងឡាយ លោក​សន្មត​ប្រទេស​នីមួយ ៗ ទុក​ដូចជា​តួ​រទេះ​ឬ​តួ​រថ រទេះ​ឬ​រថ​នោះ ត្រូវ​មាន​ចក្រ គឺ​កង់​ទាំង​ពីរ​ខាង កង់​ម្ខាង​ហៅថា សាសនចក្រ កង់​ម្ខាង​ទៀត​ហៅថា​អាណាចក្រ ។
សាសនចក្រ ជា​កង់​ខាង​សីលធម៌ ដែល​មាន​សីល​ប្រាំ​និង​សុចរិត​ដប់ និង​ចរិយា​សម្បត្តិ​ជា​មូលដ្ឋាន ។ ប្រទេស​ខ្មែរ តាំងពី​បាន​ទទួល​គោរព​ជឿ​កាន់​ព្រះពុទ្ធសាសនា​មក បាន​ផ្លាស់​ពាក្យ​សាសនចក្រ ឲ្យ​ហៅ​ថា ពុទ្ធចក្រ​វិញ ព្រោះ​យក​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​ដែល​សម្បូណ៌​ដោយ​សន្តិវិធី ជា​កង់​ម្ខាង​របស់​

Read More

ភាព​ជា​អ្នក​ប្រតិបត្តិ​តាម​គន្លង​នៃ​ព្រះពុទ្ធសាសនា

ភាព​ជា​អ្នក​ប្រតិបត្តិ​តាម​គន្លង​នៃ​ព្រះពុទ្ធសាសនា

កាល​ខ្ញុំ​រៀន​ថ្នាក់​ទី​៩ លោកគ្រូ​បង្រៀន​មុខវិជ្ជា​ពលរដ្ឋ​វិទ្យា បាន​បង្រៀន​ឲ្យ​ចេះ​សមាទាន​និច្ចសីល តែ​មិន​បាន​បង្ហាត់​ឲ្យ​សូត្រ​ពី ឧកាស អហំ ភន្តេ មក​ទេ គាត់​បង្ហាត់​ឲ្យ​រត់​មាត់ តែ​និច្ចសីល​ទាំង​៥ មាន បាណាតិបាតា ជា​ដើម ។ ចាប់​ពី​ពេល​នោះ​មក ខ្ញុំ​ចេះ​ចាំ និង​ដឹង​អំពី​ន័យ​សេចក្ដី​មក​រហូត ។ ក្នុង​គ្រា​នោះ លោកគ្រូ​បាន​បញ្ចុះបញ្ចូល​ទឹកចិត្ត​សិស្ស​ទាំងឡាយ​ឲ្យ​ចង់​ចេះ​ចង់​ដឹង និង​ស្រឡាញ់​ព្រះធម៌ គ្រប់​គ្នា​ខំ​រៀន​សូត្រ​រត់មាត់​នូវ​និច្ចសីល​ទាំង​៥ ដែល​និយម​ហៅ​ថា​សីល​៥​ដោយ​សេចក្ដី​ជ្រះថ្លា ។

Read More

ជំនឿ​អំពី​​នរក សួគ៌

ជំនឿ​អំពី​​នរក សួគ៌

មនុស្ស​ដែល​រស់នៅ​ក្នុង​សម័យ​បច្ចុប្បន្ន ពុំ​សូវ​ជឿ​​ទេ​​រឿង​បុណ្យ បាប នរក សួគ៌ ​ព្រម​ទាំង​​ខ្មោច ព្រាយ បិសាច​ជាដើម ។ គេ​ច្រើន​តែ​ជឿ និង​ផ្អែក​ជំនឿ​របស់​គេ​ទៅ​នឹង​វិទ្យាសាស្ត្រ ដែល​គេ​យល់​ថា​មាន​ហេតុផល​ជាក់លាក់​ជាង ។ ​ជំនឿ​ដែល​​បុព្វបុរស​ធ្លាប់​ជឿ​នោះ គឺជា​ជំនឿ​ប្រាសចាក​នូវ​ហេតុផល​ពិត ។

Read More

តើ​ការសម្លាប់​ខ្លួន អាច​រួច​ផុត​ពី​ទុក្ខ​ដែរ​ឬ​ទេ?

      

តើ​ការសម្លាប់​ខ្លួន អាច​រួច​ផុត​ពី​ទុក្ខ​ដែរ​ឬ​ទេ?

         នៅ​ពេល​ដែល​មាន​ទុក្ខ​​ធរមាន មនុស្ស​ភាគច្រើន​ចេះតែ​រក​កល​ចង់​សម្លាប់​ខ្លួនឯង ដើម្បី​រួចចាក​ផុត​ទុក្ខ​ទាំង​នោះ ។ តើ​ការសម្លាប់​ខ្លួនឯង​នេះ​នឹង​រួច​ចាក​ផុត​ទុក្ខ​ដែរ​ឬ​​យ៉ាង​ណា? សូម​មើល​ហេតុផល​ដែល​សាមណៈ រេវតៈ ពន្យល់​ដល់​កុលធីតា​ដែល​ប្រាថ្នា​ផ្ដាច់​ជីវិត​របស់​ខ្លួន​នៅ​ល្អាង​ជ្រោះ សូករខីណា ពី​សៀវភៅ រឿង “បុប្ផាវត្តី” របស់​ព្រះ​ធម្ម ឃោសៈ ដើម្បី​បាន​ជា​សតិ​បញ្ញា​ដូច​តទៅ ៖

Read More

ព្រះត្រៃបិដក

ព្រះត្រៃបិដក

        ក្នុង​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា ព្រះ​ត្រៃបិដក ជា​កំណប់ ជា​​​ខ្លឹម ឬ​ជា​គោល​​ព្រះ​ធម៌​ ដែល​ជា​ធម៌​​រៀនសូត្រ ឬ​ជា​អរិយត្តិធម៌​ដ៏​ប្រសើរ​បំផុត ។ ខ្ញុំ​មាន​ចិត្ត​ប្រាថ្នា​ចង់​ឃើញ ចង់​ស្គាល់​ឲ្យ​ជាក់​ភ្នែក​នូវ​អរិយត្តិធម៌​ដ៏​ឧត្ដម​នេះ​ជា​ពន់​ពេក ដោយ​តាម​រក​នៅ​តាម​បណ្ណាគារ​នានា តែ​មិន​ប្រទះ​ឃើញ​សោះ ។ ទើប​ម្សិលមិញ​នេះ ខ្ញុំ​បាន​ទៅ​ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ក្នុង​បំណង​រក​មើល​​សៀវភៅ​វិសុទ្ធិមគ្គ​ប្រែ​ផង តែ​មិន​​បាន​ឃើញ​មាន​សៀវភៅ​វិសុទ្ធិមគ្គ​ប្រែ, មានតែ​ក្នុង​ភាសា​​បាលី តែ​ខ្ញុំ​បាន​ឃើញ​ព្រះ​ត្រៃបិដក​​​

Read More

ឧបាទានក្ខន្ធ ៥ ជា​មេ​ទុក្ខ

ឧបាទានក្ខន្ធ ៥ ជា​មេ​ទុក្ខ

នេះ​ជា​អត្ថបទ​ដែល​ខ្ញុំ​យក​មក​ពី ទីនេះ ​ប្រហែល​ជា​សរសេរ​ដោយ ថោងនីដាមុនី និយាយ​អំពី ឧបាទានក្ខន្ធ ៥​ ជា​មេ​ទុក្ខ ដែល​មាន​និយាយ​ក្នុង​ព្រះ​ត្រៃបិដក​ក្បាល​ទី ១៧ ទំព័រ ២៨៧ និង​ក្នុង​ក្បាល​ទី ២១ ទំព័រ ៧១ ត្រង់​ប្រស្នា​ដំបូក​​ហុយ​ផ្សែង​ពេល​យប់ ឆេះ​ពេល​ថ្ងៃ ។ ខ្ញុំ​លើក​មក​នេះ ព្រោះ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ​មាន​ឧទាហរណ៍​ងាយ​ចូលចិត្ត​​​(យល់)បាន ។

Read More

គាថា​ស្នេហ៍​មុខ​របស់​ព្រះពុទ្ធ

គាថា​ស្នេហ៍​មុខ​របស់​ព្រះពុទ្ធ

តាម​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា ស្នេហ៍​មុខ​ដែល​នាំ​ឲ្យ​គេ​ស្រឡាញ់​ចូលចិត្ត គឺ​សំដី​ទន់ភ្លន់ ចរិយា​សុភាព​រាបសារ ទឹកមុខ​ញញឹម​ជា​និច្ច ជាមួយ​ទឹកចិត្ត​ប្រកប​ដោយ​មេត្តា ករុណា មាន​ចិត្ត​ល្អ ចេះ​ជួយ​ធុរៈ​អ្នក​ដទៃ ។ គាថា​នេះ មិន​ថា​ត្រឹម​មនុស្ស​ដែល​ស្រឡាញ់​ចូលចិត្ត សូម្បី​​សត្វ​តិរច្ឆាន​ក៏​ចូល​មក​ជិត យក​មនុស្ស​​នោះ​ជា​មិត្ត​ដែរ ។ ព្រះពុទ្ធ​បាន​បញ្ជាក់​យ៉ាង​ច្បាស់​ថា មនុស្ស​ដែល​គេ​ស្រឡាញ់ ឬ​ស្អប់ មក​អំពី​អំពើ​របស់​​ខ្លួនឯង ។
ដកស្រង់​ពី​សៀវភៅ តួនាទី​របស់​ព្រះសង្ឃ​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ ។

Read More

ហេតុ​អ្វី​ការទទួលទាន​សុរា​​​មាន​បាប

រទទួលទាន​សុរា ហេតុ​អ្វី​ថា​មាន​បាប សុរា​នោះ​ទទួលទាន​ទៅ ជា​ថ្នាំ​កែ​រោគ​ក៏​មាន ជា​គុណ​ឲ្យ​ទទួល​ទាន​បាយ​បាន​ក៏​មាន ?

ការផឹក​សុរា​ បាន​ជា​ថា​បាប, ព្រះ​បរមគ្រូ​ទ្រង់​ហាម​ពុំ​ឲ្យ​សេព​សុរា​នោះ ព្រោះ​ជា​របស់​នាំ​ឲ្យ​ស្រវឹង នាំ​ឲ្យ​ខូចចិត្ត ដ្បិត​មនុស្ស​យើង​សព្វថ្ងៃ​នេះ​មាន​ស្រវឹង​នៅ​ពេញ​ខ្លួន​ហើយ ។ សេចក្ដី​ស្រវឹង​នេះ លោភោ គឺ​សេចក្ដី​ជាប់​ជំពាក់ ឬ ចំណង់​ចង់​បាន នេះ​ជា​ស្រវឹង​ប្រការ ១ ទោសោ គឺ​សេចក្ដី​ក្រោធ​

Read More

ពុទ្ធសាសនិក​គួរ​ឈប់​អុជ​ធូប

ពុទ្ធសាសនិក​គួរ​ឈប់​អុជ​ធូប

ជាទូទៅ នៅ​តាម​ផ្ទះ​របស់​ពុទ្ធសាសនិក, នៅ​តាម​ទី​វត្តអារាម ឬ​កន្លែង​សក្ការ​​ផ្សេងៗ គេ​តែងតែ​​ធ្វើ​ការអុជ​​ធូប​សំបូងសង្រូង​សុំ​សេចក្ដី​សុខ, សុំ​ឲ្យ​រកស៊ី​មាន​បាន ឬ​សុំ​ឲ្យ​សម្រេច​កិច្ចការ​ដែល​គេ​ប៉ង​ប្រាថ្នា​អំពី​​​ព្រះ ឬ​ទេព្ដា ឬ​អ្នក​តា ជាដើម ។ បើ​តាម​ពិត​ ការ​អុជ​ធូប​សំបូងសង្រូង​នេះ មិន​មែន​ជា​ការបដិបត្តិ​ត្រឹមត្រូវ​ជា​ពុទ្ធសាសនិក​នោះ​ទេ ។ ព្រះពុទ្ធ​មិន​បាន​បង្គាប់​ឲ្យ​ពុទ្ធសាសនិក​អុជ​ធូប និង​

Read More

ទម្លាប់​ខុស​ឆ្គង​​របស់​ពុទ្ធសាសនិក​ក្នុង​ការបញ្ជូន​​កុសល​​​ចំពោះ​​ជីដូនជីតា

ទម្លាប់​ខុស​ឆ្គង​​របស់​ពុទ្ធសាសនិក​ក្នុង​ការបញ្ជូន​​កុសល​​​ចំពោះ​​ជីដូនជីតា ថ្ងៃ ចន្ទ ទី 5 ខែធ្នូ 2011

Posted by ទឹម បឿន in ជំនឿ សាសនា, ពុទ្ធសាសនា.
trackback
ពុទ្ធសាសនិក ​ខ្មែរ​យើង​មាន​ទម្លាប់​មួយ​ខុស​ឆ្គង​យក​តែ​មែនទែន ហើយ​មិន​បាន​ដឹង​ថា​ខ្លួន​ធ្វើ​ខុស​​ទាល់តែ​​សោះ ។ ហេតុ​នេះ ខ្ញុំ​នឹង​លើក​យក​បញ្ហា​នេះ​មក​បង្ហាញ​ដើម្បី​​ឲ្យ​កាន់​តែ​យល់​ច្បាស់​អំពី ​ព្រះពុទ្ធសាសនា​របស់​ខ្លួន ។

Read More

កប្ប ជាអ្វី?(កប្ប អានថាកាប់់)

កប្ប ជាអ្វី?(កប្ប អានថាកាប់់)

Posted on ខែ​មេសា 7, 2012 | មតិ 2

កាលពីនៅក្មេង ខ្ញុំធ្លាប់់ឮមិត្តភក្ដិជិតខាងបានសួរគ្នាពីពាក្យកប្បនេះម្ដង
ហើយតំាងពីពេលនោះមកខ្ញុំអត់់ដែលបានឮនរណានិយាយពាក្យនោះ
ទៀតទេ។ខ្ញុំធ្លាប់់តែឮគេនិយាយថាភ្លើងឆេះកាល ដូចថានៅព.ស៥០០០
ភ្លើងនឹងឆេះកាលដោយមិនដឹងថាពាក្យកាលមានន័យយ៉ាងម៉េចផងទេ។
ទំនងជាគេនិយាយថាពិភពលោកនឹងត្រូវបំផ្លាញដោយភ្លើងយក្យកំណាចមួយ។
ប៉ុន្តែ គេដូចជាយល់់ថាកប្បជាចំនួនដែលធំបំផុតមួយដែលគណនាមិនបាន
រហូតទាល់់តែគេប្រៀបធៀបទៅនឹងចំនួនគ្រាប់់ល្ងមួយល្អីទៅវិញ។តាមពិតកប្បមិន
មែនគ្រាន់់តែជាចំនួនទេ គឺជារយៈពេលដ៏យូរអង្វែងមួយ មិនដឹងប៉ុន្មានពាន់់ ឬប៉ុន្មាន
លានឆ្នំា។អម្បាញ់់មិញនេះខ្ញុំបានបើកវចនានុខ្មែរដើម្បីរកមើលពាក្យកប្បអោយ
ស្គាល់់ន័យរបស់់ពាក្យនេះ ដែលមានន័យថា៖កាលដែលតំាងនៅយូរអង្វែង ឧ.
មួយកប្ប ,ភ្លើងប្រល័យកប្ប។ដូច្នេះ សូម្បីក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរក៏ពាក្យកប្បនេះ
ពុំប្រាប់់អោយដឹងន័យអោយបានច្បាស់់ផង។ពាក្យកប្បជាពាក្យមកពីភាសាបាលី
សំស្រឹ្កតដែលអានថាKalpa។ហើយដោយសារខ្មែរយើងធ្វើកម្លាយពាក្យកម្ចី
អោយមានសូរស័ព្ទជាភាសាខ្មែរនោះទើបបានជារាល់់ពាក្យបាលី សំស្រ្កឹត ដែល
មានសូរ ា ឬ ៈនៅខាងចុងពាក្យ ត្រូវលុបចេញ។កាលពីជិតដប់់ឆ្នំាកន្លងទៅ
ខ្ញុំបានអានសៀវភៅមួយក្បាលអំពីសាសនានានាក្នុងលោកហើយក៏បានចាប់់
អារម្មណ៍នឹងសាសនាហិណ្ឌូដែលជាសាសនាមួយប្រជាជនខ្មែរធ្លាប់់កាន់់កាលពី
សម័យបុរាណ។ដូច្នេះហើយទើបបានជាខ្ញុំស្គាល់់ពាក្យពេចន៏ខ្លះៗដែលមាន
ទាក់់ទិននឹងរឿងរ៉ាវសាសនាព្រាហ្មណ៍ ឬសាសនាហិណ្ឌូ និងសាសនាព្រះពុទ្ធ។
និយាយពីពាក្យកប្ប,អត្ថបទក្នុងសៀវភៅនោះ សរសេរប្រាប់់អោយដឹងដូច្នេះថា៖
តាមជំនឿក្នុងសម័យព្រាហ្មណ៍សាសនា,យុគសាកលគឺជាយុគមួយដែល
ដែលវិលចុះឡើងនៃការបំផ្លាញនិងការបង្កើតលោកដែលមានរយៈមួយជុំ
គឺរយៈពេល១០០ឆ្នំា*នៃមួយជីវិតរបស់់ព្រះព្រហ្ម។មួយឆ្នំា*នៃជីវិតរបស់់ព្រះព្រហ្ម
គឺ៣៦៥ថ្ងៃ*ដែលមួយថ្ងៃ*នៃជីវិតរបស់់ព្រះព្រហ្មស្មើនឹងមួយកប្ប(kalpa)។
ចំណែកមួយកប្បស្មើនឹង៤ ៣២០លានឆ្នំាផែនដី។ដូច្នេះ មួយជីវិតរបស់់ព្រះព្រហ្ម
ដែលមានរយៈពេល១០០ឆ្នំា*នោះគឺត្រូវស្មើនឹង១០០x៣៦៥x៤ ៣២០លាន
ឆ្នំាផែនដី=១៥៧ ៦៨០ ០០០ លានឆ្នំា=១៥៧ ៦៨០ ០០០ ០០០ ០០០ ឆ្នំាផែនដី។
ដូច្នេះលុះដល់់មួយរយៈពេលខាងលើកន្លងផុតទៅ ជីវិតរបស់់ព្រះព្រហ្មនិងសាកល
លោកទំាងមូលនឹងរលាយរលត់់ក្នុងមហាប្រល័យ(Grand cataclysme)។
រួចហើយសាកលលោកឈប់់លែងមានមួយរយៈពេលស្មើនឹងមួយជីវិតរបស់់
ព្រះព្រហ្មដែរ ទើបព្រះព្រហ្មភ្ញាក់់ឡើង,សាកលលោកក៏ចាប់់ផ្ដើមមានជាថ្មីទៀត។
ប៉ុន្តែក្នុងពេលព្រះអង្គសោយនិន្រ្ទា សាកលលោកក៏មានសភាពច្របូកច្របល់់។
អ្វីដែលពុំទាន់់បានចេញផុតពីសភាពនោះ ត្រូវតែឆ្លងកាត់់ការកាត់់ក្ដីហើយត្រូវ
តែត្រៀមខ្លួនចាប់់កំណើតជាថ្មីទៀត យោងទៅតាមបុណ្យកុសលដែលខ្លួន
បានសាងសំរាប់់ក្នុងថ្ងៃថ្មីដែលព្រះព្រហ្មនឹងភ្ញាក់់ឡើងវិញ គឺមួយកប្បនេះឯង
ដែលត្រូវចែកចេញជាមួយពាន់់មហាយុគ(mahâyuga)ហើយមួយមហាយុគ
ចែកចេញជាបួនយុគ គឺក្រឹតយុគ ត្រេតាយុគ ទ្វាបរយុគ និងកលិយុគ។
ក្រឹតយុគ(Krita Yuga)គឺជាយុគសម័យមាសដែលមានរយៈពេល
១ ៧២៨ ០០០ ឆ្នំា ។ក្នុងកំឡុងពេលនេះ ព្រះធម៌ ឬ​Dharma (ទេវៈទទួល
ខុសត្រូវខាងយុត្តិធម៌និងភារកិច្ច)មានជើងបួន។មនុស្សក្នុងសម័យនេះមាន
គុណសម្បត្តិល្អប្រពៃ មានសេចក្ដីសុខសប្បាយនិង មានសុខភាពល្អហើយ
អាយុវែង ។
ត្រេតាយុគ(Tretâ Yuga)គឺជាយុគសម័យប្រាក់់ឬសម័យទី២ដែល
មានរយៈពេល១ ២៩៦ ០០០ ឆ្នំាដែលជាសម័យព្រះធម៌មានជើងបី ហើយ
មនុស្សលោកមានសេចក្ដីសុខមធ្យមនិងអាយុវែងមធ្យមដែរ។
ទ្វាបរយុគ(Dvâpara Yuga)ជាយុគសម័យដែលព្រះធម៌មានជើងតែ
ពីរគឺគ្មានលំនឹង ហើយមនុស្សលោកក៏ពុំសូវមានគុណសម្បតិ្តហើយក៏ពុំ
មានអាយុវែងប៉ុន្មានដែរ។យុគសម័យនេះមានរយៈពេល៨៦៤ ០០០ឆ្នំា។
កលិយុគ(kali Yuga)គឺជាយុគសម័យដែលយើងកំពុងរស់់នៅ
រាល់់ថ្ងៃនេះ ប្រកបដោយទុក្ខទោសធ្ងន់់៖ព្រះធម៌មានជើងតែមួយគ្មានអ្វី
ជាទីពឹង។មនុស្សលោកបាត់់សឹងអស់់នូវគុណសម្បត្តិ។ក្នុងកំឡុងយុគសម័យ
នេះដែលមានរយៈពេល៤៣២ ០០០ឆ្នំា,មនុស្សភាគច្រើនរស់់នៅជាទាសករ,
អ្នកសុំទាន,មនុស្សបង្កជំលោះ និងកាចសាហាវ ហើយពុំមានសេចក្ដីសុខ
សប្បាយទេ ហើយក៏រស់់ពុំបានអាយុវែងដែរ។ពួកគេយកអ្វីៗដែលគួរស្អប់់ខ្ពើមធ្វើ
ជាកិត្តិយស។ពួកគេស៊ីមិនចេះស្កប់់ស្កល់់ហើយរស់់នៅក្នុងទីក្រុងដែលពោរពេញ
ទៅដោយចោរ។បុរសជាមនុស្ស គ្រប់់គ្រងដោយប្រពន្ធរបស់់គេដែលជាស្រីឆ្នាស់,
និយាយប៉ប៉ាច់់ប៉ប៉ោច មានកាមគុណច្រើន ហើយសាយភាយកូនក៏ច្រើនដែរ។មនុស្ស
ក្នុងយុគសម័យនេះរស់់នៅទទួលរងនូវការកៀបសង្កត់់ពីស្ដេច ឬពីអ្នកគ្រប់់គ្រង
ប្រទេសរបស់់ខ្លួនឯង ហើយក៏ទទួលរងនូវមហន្តរាយធម្មជាតិ,ទុរ្ភិក្ស និងសង្រ្គាម
ទៀត។មានតែកល្កិនដែលជាមនុស្សមានក្បាលសេះត្រូវជា
អវតាព្រះវិស្ណុទេដែលអាចចុះមកជួយកំចាត់់ទុក្ខវេទនារបស់់មនុស្សលោកបាន ដោយធ្វើការកាត់់ទោសមនុស្សដែលប្រព្រឹត្តអាក្រក់់ហើយផ្ដល់់រង្វាន់់ដល់់មនុស្ស
ដែលកសាងល្អ រួចហើយនឹងរៀបចំយុគសម័យមួយថ្មីអោយរុងរឿងឡើង៕
…………………………………………………….
_ការយល់់ឃើញរបស់់ខ្ញុំ៖ <ពាក្យ កាលនិងកប្ប
ជាពាក្យដែលកើតចេញមកពីពាក្យKALPAជាមួយគ្នា ដោយអ្នកខ្លះយកសំលេងល
នំាអោយបានពាក្យកាលឯអ្នកខ្លះទៀតយកសំលេងបឬ
ប៉ដែលបានមកពីPAជាព្យាង្គខាងចុងរបស់់ពាក្យkalPAនោះ នំាអោយបានជាពាក្យកប្ប។
ដូច្នោះពាក្យកាល(KALPA) ដោយគេលុបPAចេញ ហើយក្លាយជាមានន័យថាគ្រា សម័យ ពេលទៅវិញ។
រីឯ កប្ប (KALPA) ដោយគេលុបអក្សរLនិងA ទើបទៅជាអានចេញសូរកាប់់ហើយនៅតែមានន័យដើមដូចKalpaដែរ។

Read More

របៀបនៃការធ្វើសំភាសន៍

របៀបនៃការធ្វើសំភាសន៍

1. ការចាប់ផ្តើមធ្វើបទសំភាសន៍ ៖

• នែនាំខ្លួនរបស់អ្នកដោយប្រាប់ឈ្មោះ និង តំណែងរបស់អ្នក
• ពន្យល់អោយបានច្បាស់លាស់ថាហេតុអ្វី លោកអ្នកចង់និយាយជាមួយគេ
• ត្រូវឆ្លើយរាល់សំនួរគ្រប់ពេល អោយបានពេញលេញតាមដែលអ្នកអាចធ្វើទៅបាន ដោយមិន រំលោភទៅលើសិទិ្ធរក្សាការសំងាត់របស់អ្នកដ៍ទៃទៀត ។

Read More

ការគ្រប់គ្រងរបស់ខ្មែរក្រហមនៅកម្ពុជា

សម័យខ្មែរក្រហម (១៩៧៥-១៩៧៩) ដែលសំដៅលើការដឹកនាំគ្រប់គ្រងដោយប៉ុល-ពត នួន-ជា អៀង-សារី ស៊ុន-សេន ខៀវ-សំផន និងបក្សកុម្មុយនិស្តខ្មែរក្រហម លើកម្ពុជា ដែលពួកខ្មែរក្រហមបានដាក់ឈ្មោះថ្មីថាជាកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ។

កំឡុងពេល៤ឆ្នាំ

Read More

● កំណត់ហេតុ​ពី​និមិត្តរូប​នៃ​ព្រះមេរុ និង​ការ​ថ្វាយ​ព្រះភ្លើង​ព្រះសព​មហាវីរក្សត្រ ព្រះបាទ​ នរោត្តម សីហនុ

      ក្នុងសង្គម​បុរាណ​ការសាងសង់​ព្រះមេរុ ឬ​ព្រះ​មេន គឺជា​ព្រះ​រាជពិធី​មួយ​ដ៏​សំខាន់​សម្រាប់​មហាក្សត្រ​ខ្មែរ​ ថៃ និង​ឡាវ​ ។ ក្នុង​ជីវិត​របស់​ម្ចាស់ជីវិត និង​ផែនដី (​ស្ដេច​) មាន​ព្រឹ​ត្ដិ​ការណ៍​តែ​ពីរ​ទេ​ដែល​សំខាន់​ជាងគេ​បំផុត គឺ​ពិធី​រាជាភិ​សេក និង​ពិធីបុណ្យ​ព្រះ​សព​។​  
     

Read More

● ពិធី​ចែចូវ ស្តីដណ្តឹង ភ្ជាប់ពាក្យ​ក្នុង​ច្បាប់​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ខ្មែរ​

     ក​- ការ​ចែចូវ​

​      មាតាបិតា​ខាង​កូនប្រុស កាល​បើ​សម្គាល់​ឃើញ​កូនស្រី​នរណា​ម្នាក់​គួរ​ជាទី​ពេញចិត្ត ហើយ​ចង់​បាន​ធ្វើ​ជា​អនាគត​កូនប្រសារ ត្រូវ​ពឹងពាក់​អ្នក​ស្រឡាញ់​ទុកចិត្ត​ណា​ម្នាក់ (​ហៅ​ថា​អ្នកផ្លូវ​) ឱ្យ​ចូល​ទៅ​ស៊ើប​មើល​ថា តើ​នាង​កញ្ញា​នោះ​នៅ​ទំនេរ​ដែរឬទេ ? ការ​ចែចូវ​ត្រូវ​មាន​បី​លើក​គឺ​:​    ​លើក​ទី​១ អ្នកផ្លូវ​គ្រាន់តែ​ចូល​ទៅ​សួរសុខទុក្ខ​តែ​ដៃ​ទទេ ។

Read More

● បុណ្យ​ដារលាន

កម្រង​ឯកសារ​ស្តីពី​បុណ្យដារលាន​ ចងក្រង​ដោយ​ក្រសួង​កសិកម្ម​
​ក​-​ សេចក្តី​ផ្តើម​
​        
        សម្រាប់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ដែល​ភាគច្រើន​ជា​កសិករ ពួកគាត់តែងតែ​ប្រកាន់​យ៉ាង​ខ្ជាប់ខ្ជួនផងដែរ​នូវពិធីការ​ព្រះពុទ្ធសាសនា ដោយ​ជា​រៀងរាល់​ឆ្នាំ​បាន​នាំគ្នា​ប្រារឰ​ពិធីបុណ្យ​ផ្សេងៗ ផ្អែក​ទៅតាម​រដូវ​កាល ជំនឿ និង​ធនធាន​ដែល​ពួកគាត់មាន ។​
       ជា​រៀងរាល់ឆ្នាំ ប្រជាកសិករ​ខ្មែរ​គ្រប់​ភូមិ-ស្រុក​​ទូទាំង​ប្រទេស ក្រោយពី​បញ្ចប់​ការ​ច្រូតស្រូវ​ បោក​បែន​រួចរាល់​ជា​ស្ថាពរ​ហើយ​នោះ ចាស់ទុំ​ក្នុងភូមិ​តែង​តែង​ជជែក​ពិគ្រោះ​យោបល់​គ្នា ដើម្បី​លៃលក​ពេលវេលា​សមស្រប​ណាមួយ​ដើម្បីអាច​ធ្វើ​បុណ្យដារលាន​បាន ។  ជារួម​ប្រពៃណី​

Read More

●​ ការ​បូជា​សព​

 ​       ដើម្បីស្វែងយល់ពីពិធីនេះ គប្បីត្រូវដឹងថា នា​ដើម​សតវត្សរ៍ទី ១ នៃគ្រិស្តសករាជ ​ខ្មែរយើង​បាន​ទទួល​ឥទ្ធិពល​​នៃ​វប្បធម៌​ក្លិង្គ​ដែល​មាន​ព្រហ្មញ្ញសាសនា​ និង​ពុទ្ធសាសនា​ជាមូលដ្ឋាន ។  ដូច្នេះ​ក្នុង​បរិស្ថាន​វប្បធម៌​សំស្ក្រឹត ជនជាតិ​ខ្មែរ​យើង​បាន​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ទម្រង់​វប្បធម៌​របស់​ខ្លួនបន្តិចម្ដងៗ ពីពិធីកប់សពទៅពិធីបូជាសព​ដូច​ដែល​បានកត់ត្រា​ទុកក្នុង​កំណត់​ហេតុ​ចិន​នា​ សម័យ​បុរាណ ។
         តាមកំណត់ហេតុចិន បានឱ្យយើងដឹងថា ខ្មែរ​បូជា​សព​ដោយ​មាន​វត្តមាន​របស់​ព្រះភិក្ខុ​សង្ឃ​​មិនខុស​​ពី​ប្រពៃណី​​ ដែលខ្មែរប្រារព្ធនៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នប៉ុន្មានទេ ។  ពេល​ឪពុកម្ដាយ​

Read More

● ការ​បញ្ចុះ​សព​នា​សម័យ​បុរេប្រវត្តិសាស្ត្រ

          តាមរយៈ​ទិន្នន័យ​ខាង​បុរាណវិទ្យា យើង​បានដឹង​ថា ពី​សម័យ​ថ្ម​រំលីង​រហូត​ដល់​ដើម​សម័យ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ការ​កប់​សព​គឺជា​ប្រពៃណី ដែល​ខ្មែរ​យើង​បាន​ប្រារព្ធ​ប្រតិបត្តិ​ជាទូទៅ មុន​ការ​បូជាសព​ដោយ​ភ្លើង ដែល​មាន​ប្រភព​ចេញ​ពី​ទ្រឹស្តី មនោគមវិជ្ជា​សាសនា​ឥណ្ឌា ដែល​មាន​លទ្ធិ​ព្រហ្មញ្ញសាសនា​និង​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ជា​មូលដ្ឋាន ។  ម្យ៉ាងវិញទៀត ការបូជា​សព​ដោយ​ភ្លើង ដោយ​យក​កម្ទេច​ឆ្អឹង ឬ​អដ្ឋិធាតុ​ដាក់​ក្នុង​កោ​ដ្ឋ ឬ​ចេ​តិយ គឺជា​ភស្តុតាង​នៃ​ការ​បញ្ចុះសព​ជា​លើក​ទី​២ ផងដែរ ។ នេះ​គឺជា​អ្វីមួយ ដែល​គេ​ពុំ​បាន​ឃើញ​មុន​សម័យ​ឥណ្ឌា​នីយកម្ម ក្នុង​ដែនដី​គោក​នៃ​ភូមិភាគ​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​យើង​នេះឡើយ ។

Read More

គណិត​វិទ្យា

គណិតវិទ្យាទី១២

Read More

គោល​នៃ​ជំនឿ (សាសនា)

● គោល​នៃ​ជំនឿ

“យោ ច សទ្ទប្បរិត្តាសី វនេ វាតមិគោ យថា លហុចិត្តោតិ តំ អាហុ នាស្ស សម្បជ្ជតេ វតំ”
            ​«បុគ្គលណាភ្ញាក់ផ្អើលសំឡេងដូចឈ្លូសក្នុងព្រៃ បុគ្គលនោះហៅថា មានចិត្តស្រាល កិច្ចការរបស់បុគ្គលនោះរមែងមិនសម្រេច» ។   បុគ្គល​ ដែល​ភ្ញាក់ផ្អើល​សំឡេង ឈ្មោះ​ថា​ជា​អ្នក​​មាន​ចិត្ត​ស្រាល ពោលគឺ​អ្នក​​មាន​​ត្រចៀក​​ស​ឆាប់​ជឿ​គេ​​ងាយ​នោះ​ឯង​ ខ្វះការពិចារណា​​ឱ្យបាន​​គ្រប់​

Read More

បរាភវសូត្រ ( សាសនា )

 វិនាស ១២ ប្រការ

          បរាភវសូត្រ គឺជាធម៌សម្ដែងនូវវិនាសទាំង​ ១២ ប្រការដែលជា​ការទូលសួររបស់ទេព្ដានិង​ការ​ឆ្លើយ​តប​​របស់​ព្រះ​សាស្ដា ។
                                   បទបឋ្យាវត្ត
បរាភវន្តំ បុរិសំ មយំ បុច្ឆាម គោតមំ ភវន្តំ បុដ្ឋុមាគម្ម កឹ បរាភវតោ   មុខំ ។
យើងខ្ញុំទាំងឡាយមកសូមទូលសួរ                នូវហេតុដែលគួរចម្រើនវិនាស
ប្រុសស្រីក្នុងលោកសន្និវាស                            ដែលនឹងវិនាសសាបសូន្យចាកគុណ ។
ឆ្ពោះព្រះគោតម ព្រះអង្គមានបុណ្យ            មេត្តានិមន្តសម្តែងឱ្យទាន
ធម្មជាតដូចម្តេចដែលជាប្រធាន                    នាំសត្វឱ្យមានសេចក្តីវិនាស ។

Read More

មង្គលសូត្រ ( សាសនា )

មង្គល ៣៨​ ប្រការ

           ពាក្យ​ថា “មង្គល​” មានន័យ​ថា ការរីកចម្រើន​ សេចក្តីសុខ​ចម្រើន​សួស្តី ដែល​ជាទី​ប្រាថ្នា​របស់​មនុស្ស ។   ដោយហេតុតែ​ចង់​បាន​មង្គល​គឺក្តី​សុខ​ចម្រើននេះ មនុស្ស​មាន​ការប្រព្រឹត្តិ​ផ្សេងៗ​គ្នា ដោយ​អ្នកខ្លះ​បួងសួង​ពពួក​ទេវតា​ អ្នកខ្លះ​បូជា​ដល់​អាទិទេព ឬ​ព្រះ​របស់​ពួកគេ​ អ្នកខ្លះ​បួងសួង​អារក្ស​ អ្នកតា​ ខ្មោច ​ព្រាយ​ បិសាច​ ជីដូន​ ជីតាជាដើម ។    ចំពោះ​ព្រះពុទ្ធសាសនា ការ​បួងសួង​ទាំងនេះ​ជា​ទង្វើ​មិន​ត្រឹមត្រូវ​ឡើយ ។ ​​   នៅក្នុង​គម្ពីរមង្គលត្ថទីបនី មាន​ដំណាល​ថា មុន​ពេល​ព្រះពុទ្ធ​បាន​

Read More

ប្រពន្ធ

ប្រពន្ធ ( ន. ) [--ពន់ ]   ( សំ., បា.)
(ធៀប​នឹង សំ. ប្រ + ពន្ធ; បា. ប+ ពន្ធ “ជាប់​ជំពាក់, ចំពាក់​ឆ្វាក់; ដែល​ចង​រឹតរួត; ចំណង​ចង​ឆ្វាក់​រឹតរួត”) ស្ត្រី​ជា​ចំណង​គូ​នឹង​បុរស (ភរិយា) ។
យើង​នឹក​ស្ដាយ​ដោយ​យល់​ថា​ពុំ​គួរ​ខាន ក៏​បាន​ស្រង់​យក កាព្យ​ច្បាប់​ស្រី ជា​ព្រះ​រាជ​និពន្ធ​នៃ ព្រះ​បាទ​សម្ដេច​ព្រះ​ហរិរក្ស​រាមា ឥស្សរាធិបតី ព្រះ​បរម​កោដ្ឋ (ព្រះ​អង្គ​ដួង) ដែល​ទ្រង់​និពន្ធ​ក្នុង​ឆ្នាំ​រកា​

Read More

ប្ដី

ប្ដី ( ន. ) [ជើង ដ ]   ( សំ. បា.)
(បតិ “ម្ចាស់; ប្រុស​ជា​ម្ចាស់​ផ្ទះ គឺ​បុរស​ជា​គូ​គ្នា​នឹង​ស្រ្តី​ជា​ភរិយា”) ប្រុស​ជា​គូ​គ្នា​នឹង​ស្រី​ជា​ប្រពន្ធ : មាន​ប្ដី​ប្រពន្ធ គឺ​ស្រី​មាន​ប្រុស​ជា​ប្ដី ប្រុស​មាន​ស្រី​ជា​ប្រពន្ធ​ជា​គូ​គ្រង​ហើយ ។
- ប្ដី​សី ក្លាយ​មក​ពី​ពាក្យ​ថា ប្ដី​ស្រី ឬ ប្ដី​សិរី គឺ​ប្ដី​ស្រី​សួស្ដី​ឬ​ប្ដី​របស់​ស្រី (?) : នាង​ទូច​កូន​មីង​វា​មាន​ប្ដី​សី​ហើយ​ឬ​នៅ ? (ព. សា.) ។

Read More

តើ​សិល្បៈ​ខ្មែរ​ចែក​ចេញ​ជា​ប៉ុន្មាន​ប្រភេទ​?

​

សិល្បៈ​ខ្មែរ​ចែក​ចេញ​ជា​ ៧ ​ប្រភេទគឺ ៖​
១- សិល្បៈ​ស្ថាបត្យកម្ម    សិល្បៈ​ប្រភេទ​នេះ​បាន​ដល់​ការ​សាងសង់​ផ្ទះ រមនីយដ្ឋាន​ អាគារ និង​​ប្រាសាទ ។
២- សិល្បៈ​ចម្លាក់    សិល្បៈប្រភេទនេះបានដល់ការសូន ​រូប​ស្មិត ជាង​ទង​​ គឺ​ការ​យក​សម្ភារៈ​ផ្សេង​ៗ​ដូចជា​ ឈើ លោហធាតុ ដី… មក​កែ​ច្នៃ​ជា​រូប​ផ្សេង​ៗដែល​គេ​ចង់​បាន​​ដូចជា​ រូបមនុស្ស សត្វ ឬ​ការ​ធ្វើ​ឱ្យ​ចេញ​ជា​រូប​ផ្សេងៗ ។

Read More

វណ្ណយុត្តិ

( ន. ) [វ័ន-ណៈយុត]   ( បា. ស. )
(សំ. វណ៌យុក្ត ឬ–យុក្តិ) គ្រឿង​ប្រដាប់​សម្រាប់​ប្រើ​ផ្សំ​ជា​មួយ​នឹង​អក្សរ វណ្ណយុត្ត​សម្រាប់​ប្រើ​ក្នុង​ភាសា​ខ្មែរ​មាន ១៨ យ៉ាង​គឺ៖
១- វិសជ៌នី ឬ វិសគ៌ៈ ឬ​ក៏ រះ​មុខ (ះ)

Read More

នយោបាយឈ្ះន ឈ្ះន រ ប ស់ ហន៊ុ -សសន

នយោបាយឈ្ះន ឈ្ះន រ ប ស់ ហន៊ុ -សសន  បន្ទា ប់ពីយួនវាយកំទេចរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរដ្ឹកន្ទំទោយទោក ទេន្ទប្បមុមលន់នល់ទៅថ្ងេៃី១៧ខ្មទមសារឆាំន ំ១៩៧៥មក,យួនបានេំោប់ ប្បជាជនខ្មែរអេ់ជាង៣ោនន្ទក់ ទ ើយយួនបានទលើកកងេព័ចំនួនជាង ២០០.០០០ន្ទក់ វាយលុកលុយឈ្លានពានខ្មែរជាចំ រទោយពាក់ផ្លា កថា រទំោោះខ្មែរទចញពីរបបវាលពិឃាត។ ទដ្ើមបីរកាេឹកដ្ីខ្ដ្លជាទករតិ៍មរតកចុង ទប្ោយរបេ់ខ្មែរ    បានញុ ំងទោយវីរៈជនខ្មែរជាទប្ចើន េប្ែរ័ចិតចតូលបំទរកើង េ័ពទោយមិនមានប្បាក់ខ្ម និងទេបៀងោហារប្រប់ប្ាន់ទ ើយ ខ្ងមទំង មវោះខាតទំងេពាវ វធុ និងេំភារៈេឹកទេៀតផង  ជាពិទេេរឺរណេិរស ជាតិរទំោោះប្បជាពលរដ្ឋខ្មែរ   (KPNLF)  ខ្តមងត បានរមួថ្ដ្ជាមួយអនកជាតិ និយមខ្មែរមកពីរណបកសទផសងៗទេៀត បានទធើពវលិកមលែោះបង់សាច់ ស្េេ់ឈ្លមស្េេ់ទដ្ើមបវាី យបទណត ញយួនទចញពីេឹកដ្ីខ្មែរ រ ូតដ្ល់មាន  កិចចប្ពមទប្ពៀងប្កងុបា៉ារេីថ្ងេៃី២៣ខ្ម តុោឆាំន ំ១៩៩១។ ទទោះបីជាមានអ ុនតាក់ (UNTAC)ជួយទរៀបចំោរទបាោះទឆាំន តជា សាកល       និងបទងើកតរោឋ ភិបាលប្បជា ធិបទតយយេំរាប់កមពុជាទៅឆាំនំ១៩៩៣ យ៉ាងណាក៏ទោយ ក៏ទៅខ្តសារជាតិខ្កក ខាវក់កនាុយទមវៀន ន ុខ្េន    បានទធើរវដ្ឋ ប្បហារថ្ងេៃី៥-៦ខ្មកកកោឆាំន ំ១៩៩៧    រចួបទងើតករណៈកមាែ ធិោរជាតិទរៀបចំបនំា េនឹកា ទឆាំន តជាតិយកឈ្នោះប្រប់ោណតិត  ទ ើយោអកនទលងខ្ភកនទទល  ុន-ខ្េនរបូទនោះ បានោក់ទចញទៅនទយបាយឈ្នោះឈ្ោះន ទដ្ើមបេីំទរចេុបិនត
2 
 ូ-ជីមិញ កនុងោររោំយពូជសាេន៍ខ្មែរ និងខ្ប្បោា យប្បទេេខ្មែរទោយ ទៅជាោណាទមតតរបេ់យួន។  ទតើេមិេិផធលនទយបាយឈ្ោះនឈ្ោះន របេ់ ោអកនទលងខ្ភកន ទទល កបត់ជាតិ   ុន-ខ្េ ន ោយ៉ាងយួន មានអីមវោះា ? ១-នទយបាយឈ្ោះនឈ្ោះនទលើចាប់អនរតជាតិ៖ _ទដ្ើមបេីំទរចេុបិនបតិសាច ូ-ជីមិញជាសាា ពរទន្ទោះ,  ោអកនទលងខ្ភនកទទល    ុន-ខ្េន   បានរទំោភចាប់អនតរជាតិ ទោយរទំោភកិចចប្ពមទប្ពៀងប្កងុ  បា៉ារេីថ្ងៃេី២៣  ខ្មតុោ    ឆាំន ំ១៩៩១ទោយបានទធើវរដ្ឋ ប្បហារទៅថ្ងៃេី៥-៦ខ្មកកោក ឆាំន ំ១៩៩៧កំទេចពួកអនកលេិធ ប្បជាធិបទតយយខ្មែរ  ជីកឬេ ដ្ុតរល់បំផ្លា ញអកន ទេហាន ជាតិខ្មែរ      និងវីរៈជនខ្មែរ ទោយវិន្ទេទេើារាែនទេេេល់ ទ ើយេីបំផុតន្ទំប្បទេេជាតិខ្មែរេំោក់ ចូលកនុងទប្ជាោះមរណៈចងកូមបិសាចយួនកុមែុយនីេ៏តសារជាងីដ្ែ ូចឆាំន ំ១៩៧៥- ១៩៩៣ ប្ពមទំងរោំយជាតិខ្មែរតាមនទយបាយពិឃាតខ្បបងីេែីទអរ ទន្ទោះ!។ ជាពិទេេជាងទនោះទៅទេៀតទន្ទោះរឺោទមកបត់ជាតិ    ុន-ខ្េន បានលួចចុោះអនុេញ្ញា បំទពញបខ្នមា ជាមួយប្កងុ ហាណូ យ ទោយបាន េេួលសាាល់ទ ើងវិញទៅេនិធេញ្ញាមុេចាប់ជាមួយយួនទៅឆាំន ំ១៩៧៩, ១៩៨២, ១៩៨៣  និង១៩៨៥ ខ្ដ្លជាោររទំោភទលើកិចចប្ពមទប្ពៀង ប្កុងបា៉ារេីទៅកនុងោរោរពារបូរណភាព   និងអធិបទតយយភាពេឹកដ្ីខ្មែរ។     _ោទមកបត់ជាតិ   ន ុ-ខ្េន   ោយ៉ាងយួនបានរទំោភទៅទលើសេចក្ីប្តរកាេ
3 
សាក្លេីពតីេិទ្ិមធនុេសរបេ់អងាោរេ ប្បជាជាតិ (Universal Declaration of Human Right) ថ្ងៃទ្ី១០ ធ្នូ ១៩៤៨ សោយបានប្រប្ពឹត្អតំសពើឧប្ក្ិដ្ឋក្មម ប្រឆំងមនុេសជាត្ិរារ់មិនអេ់ ជាពិសេេគឺ ទារណុក្មម ឃាត្ក្មម សេរវក្មម     និងការរនល ់ដ្ីធ្ីពល ីប្រជាជនខ្មមរសោយសប្រើចុងកាណុ ង និងការ ចារ់ប្រជាជនខ្មមរេលូត្ប្ត្ង់ោក្់គុក្សធ្ើទាវរណុក្មមតាមខ្ត្អំសពើចិត្ត។ ២-ន ទ យ បា យ ឈ្ ន ោះ ឈ្ន ោះទ ល ើ វីរៈ ជ ន ទ េ ន ហា រ ជា ត ិ ខ្ មែ រ៖  ទៅទប្ោមោរដ្ឹកន្ទំរបេ់ោទមកបត់ជាតិ  ុន-ខ្េន ទប្ៅពីោត់េឹក ដ្ីខ្មែរទោយយួន ោប់ថ្ប្ពទឈ្ើខ្មែរ  និងប្បមូលធនធានទភារប្េពយខ្មែរដ្ឹកទៅ ោន់ប្បទេេយួន រឺមានខ្តោប់េំោប់ ចាប់ោក់រុកទធើទវរណុកមែ     និង បាញ់ប្បហារវីរៈជនខ្មែរ និងពួកអកន ទេហាន រជាតិខ្មែរខ្តប៉ាុទណាណ ោះ។ ទទោះបីជា វីរបុរេខ្មែរ និងអកន ជាតិនិយមខ្មរែ េុមចិតបត ញ្ឈប់េង្គ្រា ម និងអនុវតតាតម ខ្ផនោរេនិភាតពរបេ់អងាោរេ ប្បជាជាតិក៏ទោយ  ក៍របបទមកបត់ ជាតិ ន ុ-ខ្េន បានទធើរវដ្ឋប្បហារបាន់យកអំណាច រចួទប្បើប្រប់ឧបាយ កលពិេពុលទដ្ើមបេីំោប់រោំយពូជសាេន៍ខ្មែរ ជាពិទេេជីករទំលើង ឬេរល់អកនទេហានជាតិខ្មែរ និងវីរបុរេខ្មែរជាបនបតន្ទាប់ឥតឈ្ប់ឈ្រដ្ូច ជាករណី ៖ _េំោប់ទោកវីរៈបុរេ េក់-េត ុសាមន ទោយទប្បើថាន ំបំពុលោក់កនុងស្សា។ _េំោប់ទោកវីរៈបុរេប្ពំ-វិត ទោយទប្បើថាន ំបំពុលោក់កនុងមហូបមាហរ។ ទោកវីរៈ បុរេប្ពំ-វិត រឺអតីតជាប្បធានជំរភុំ ំបន ន្ទា ត់ទៅេុមសាន, និងជាអរាទមបញ្ញា ោរ រមួប្តតួខាងេុឺនសានផង     និងេី នុផង។ _េំោប់ទោកវីរៈបុរេ ធូ-ធន់  ទោយទប្បើថាន ំបំពុល។ ទោកវីរៈបុរេ ធូ-ធន់    អតីតរឺជាប្បធានរដ្ឋបាលជំររុំេិីខ្ធេន។
4 
_េំោប់ទោកវីរៈបុរេ ជា-រេិីធឈ្តុ  ទោយោត់កាលរបេ់ទោកវីរៈ បុរេជា-រេិីឈ្ធតុ ទៅទលើកំពូលភំប្នបេិេិធ រចួទត់េំោក់ចុោះពីទលើកំពូលភំន ប្បេិេិចធុោះមកទប្ោម ទៅកនុងទពលទធើវរដ្ឋប្បហារទៅថ្ងេៃី៥-៦ខ្មកកោក ឆាំន ំ ១៩៩៧។ ទោកវីរៈបុរេជា-រេិីឈ្ធតុ អតីតជាប្បធានជំរណុំងចាន់។ _ទប្បើទប្រឿងទញៀនោក់ឡានរបេ់ទោកថ្ -វីរៈ និងឃនួ-ទរឿន រចួចាប់ ទោកទំងពីរោក់រុកទំងអយុតិធតម៌។ _ទប្បើថានំបំពុលេំោប់ទោកវីរៈបុរេ ទ-ខ្បន អតីតជាឥេសរៈជនជាន់ មពេ់របេ់ វុនេុីនបិច។ _ទប្បើថាន ំបំពុលថាន ំេំោប់ទោកេន់ចាយ ទទោះបីទោកេន់-ចាយចុោះចូលវាក៍ ទោយ ក៍ទៅខ្តវាេំោប់  ទប្ពាោះថាខ្ផនោររបេ់ោទមកបត់ជាតិ  ុនខ្េនោយ៉ាងយួន រឺវាេំោប់ទល់ខ្តអេ់ទៅវីរៈជនទេហានជាតិខ្ដ្ល ធាា ប់ទធើវោរតេ ូប្បឆាំំងនឹងអតីតរោឋ ភិបាលោយ៉ាងយួន។ _ោទមកបត់ជាតិឃាតករ ន ុ-ខ្េន បានបទងើកតប្កុមទភរវកមមែាួនវា រចួទ ើយ ចាប់វីរៈជនខ្មែរអកនទេហានរជាតិខ្មែរោក់រុករាប់មិនអេ់ ដ្ូចជាចលន្ទ CFFជា ទដ្ើម។  _ោត់អណាត ត និងទមវោះខ្ភនកទោកវីរៈបុរេ ូ-េុម ទៅកណាត លប្កេួង មហាថ្ផាទៅកនុងទពលទធើវរដ្ឋប្បហារទៅថ្ងៃេី៥-៦ខ្មកកកោឆាំន ំ១៩៩៧។ _ោត់កាលទោកទៅ-េមបតិត យកទៅពុោះជាពីរ រចួទមវោះមួរទចញពីលោល៏ កាលរ ូតដ្ល់ខ្តអេ់ ទៅផាោះជំរេុំួលប្កសាងំទៅកនុងទពលទធើវរដ្ឋប្បហារទៅ ថ្ងៃេី៥-៦ខ្មកកកោឆាំន ំ១៩៩៧។
5 
_ទប្បើលបចិបទណត ញទោកេម-រងសី ទចញពីស្េកុ ទោយោត់ទទេ កំបាំងមុមទោយជាប់រុកជាង១០ឆាំន ំ។   ោអកនទលងខ្ភនកទទលបានេំោប់អកននទយបាយរាប់មិនអេ់ រមួទំងវរជនអនកទេហានជាតិ និងេកមជែនោរពារថ្ប្ពទឈ្ើផងខ្ដ្រ។   េូមបី ខ្តកូនទៅវា ក៏វាេំោប់ទចាលខ្ដ្រ ទដ្ើមបបីំបាត់ភេតុតាងទៅកនុងោរេំទរច ទៅនទយបាយឈ្នោះឈ្នោះរបេ់វា។  ទោកេីប្បឹកា និងជាអងារកសរបេ់ោទមកបត់ជាតិ   ន ុខ្េន ោយ៉ាងយួនបានបញ្ញា ក់ថា   ‹‹បញ្ាពីួកឥេសរជនជាន់មេព់ និងពួកអកនតេ ូ េិតាទៅថ្ដ្  ុនខ្េនទំងអេ់។         ុនខ្េនេោំប់ទចាលទលខ្់តអេ់››។ ៣-នទយបាយឈ្ោះនឈ្ោះនទលើបូរណភាពេឹកដ្ីខ្មរែ៖                    កនុងេម័យមហាទោត ទផ្លា ោះមហាអសាចរយរបេ់ោេតនវរក  ុន-ខ្េន       មិនប្តឹមខ្តពូខ្កខាង េំោប់ប្បជាជនខ្មែរទដ្ើមបីាប់ចិតត ទៅហាវ យយួន   និងបញ្ាូលជនជាតិ យួនទពញខ្ណនតាន់តាប់ទពញស្េុក ខ្មែរប៉ាុទណាណ ោះទេ     ប៉ាុខ្នតខ្ងមទំងពូខ្ក ខាងោត់េឹកដ្ីខ្មែរទៅទោយយួន ទេៀតផង     ោត់តាំងពីេឹកដ្ីប្ពំខ្ដ្ន េមុប្េ     ទោោះប្តល់  និងទោោះន្ទន្ទ 
ជាទប្ចើន រ ូតដ្ល់ប្បទេេខ្មរែខ្លងមានប្ចកេមុប្េអនតរជាតិ     េំរាប់ ទោយកបា៉ាល់បរទេេទចញចូលទធើពាវ ណិ ជកា មែ       និងេំរាប់េំន្ទក់េំនងាន ទៅកនុងកិចោចរេូត     វិេ័យទយធា វបបធម៌ នទយបាយ.............។ល។
6 
ដ្ូចបងបអូនជនរមួជាតិខ្មែរទំងអេ់ ទំងកនុងប្បទេេ និងទប្ៅប្បទេេបាន ប្ជាបរចួមកទ ើយថា ‹‹បន្ទា ប់ពីយួនេំោប់ខ្មែរអេ់បីោនន្ទក់ទោយ ពាក់ផ្លា កោបពណ៌ ថាជាខ្មែរប្ក មទន្ទោះ យួនបានទលើកកងេ័ពជាង២ខ្េន ន្ទក់មកឈ្លានពានទលបប្តបាក់ខ្មែរជាចំ រចាប់តាំងពីថ្ងេៃី២៥ខ្មធនូ ឆាំន ំ១៩៧៨ រ ូតមកដ្ល់បចចុបបននទនោះ។ បន្ទា ប់ពីយួនឈ្លានពាននិងទលប ប្តបាក់េឹកដ្ីខ្មែរបានជាសាា ពរទ ើយ យួនបានទលើកបនតុបពពួកដ្ងកូវប្ពនូបាត េងមា ទចារលួចទចារបាន់ទកងែ ពាលទកងែ ោណាថាទោយប្រប់ប្រងរោឋ ភិបាលោ យ៉ាងយួន និងេំោប់ប្បជាជនខ្មែរជំនួេយួន។  ោទមឃាតករកបត់ជាតិ  ុនខ្េនោយ៉ាងយួន អតីតជាទចារលួចខាវ ក់ខ្ភកន ប្តូវបានយួនទលើក បនតុបទោយោន់អំណាចទៅប្បទេេកមពុជា     ទោយទោយចារន្ទរយីួន ទឈ្លែោះទងៀវង-េីទេើទៅសាម-ហា ង ទប្ោយមដ្ូរទឈ្លែោះមកជាប ុន-រា៉ានីទន្ទោះ ប្តូវបានអងោា រថាន ក់ទលើរបេ់យួនចាត់តាំងទោយមកទធើជាវ ប្បពនោធ ទមឃាត ករកបត់ជាតិ  ុន-ខ្េន ទដ្ើមបជីួយវា ទៅកនុងខ្ផនោររោំយពូជសាេន៏ខ្មែរ និងរោំយេឹកដ្ីខ្មែរទោយទៅជាទមតតរបេ់យួន ទដ្ើមបេីំទរចេុបិនបតិសាច ូ-ជីមិញជាសាា ពរ។ កនុងន្ទមជាទៅហាវ យខ្មែរ  ោណានិរមយួនបាន បងំទខោយទមដ្ឹកន្ទំោយ៉ាងយួន ចុោះេនិេធ ញ្ញា និងកិចចប្ពមទប្ពៀងោត់េឹក ដ្ីខ្មែរទោយយួនទេើរា ខ្តអេ់ាែ នេល់ ដ្ូចជា៖  _េនិេធ ញ្ញា េនិភាត ព, មិត្ភាតព និងក្ិចេចហប្រត្ិរត្ិកាតរ (A Treaty for Peace, Friendship and Cooperation) សៅថ្ងទ្ៃី១៨ខ្មក្ុមៈភ ឆន ំ១៩៧៩, រវាងសាធារណរដ្ឋេងគមនិយមសវៀត្ណាមនិងរោឋ េិបាលអាយ៉ងរររ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិត្ក្មពុជាសៅប្ក្ុងេំនសពញ, ប្ត្ូវបានចុុះហត្ថសលខា សោយនាយក្រដ្មឋន្រនីតយួនស្មុះផាន់វា៉ន់ដ្ុង និងអាយ៉ងសហងេរំិន។
7 
_ កិចប្ចពមទប្ពឿងខ្ដ្នេឹកប្បវតិសាតស្រេត  ទៅថ្ងេៃី៧ខ្មកកោក ឆាំន ំ១៩៨២, ប្តូវបាន ចុោះ តាទលខាទោយរដ្ឋមង្គ្នីប្តកេួងោរបរទេេទវៀតណាមទឈ្លែោះទងៀវង-កូថាច់  និងោទមឃាតករកបត់ជាតិ  ុនខ្េនោយ៉ាងយួន។ _កិចប្ចពមទប្ពៀងេីពតីលកនខិកតៈប្ពំខ្ដ្ន ទៅថ្ងៃេី២០ខ្មកកោក ឆាំន ំ១៩៨៣ រវាង សាធារណរដ្ឋេងមានិយមទវៀតណាម និងរបបោយ៉ាងសាធារណរដ្ឋ ប្បជាមានិតកមពុជាប្តវូបានចុោះ តាទលខាជាមួយាន។ _េនិេធ ញ្ញា លបុ បំបាត់ប្ពំខ្ដ្នជាតិ (Treaty of Delimitation of National Border) ទៅថ្ងេៃី២៧ធនូ ឆាំន ំ១៩៨៥ រវាងខ្មែរ-យួន    ប្តូវបានចុោះ តាទលខា ទោយរដ្មឋង្គ្នីប្តកេួងោរបរទេេទវៀតណាមទឈ្លែោះទោកទងៀវងកូថាច់    និងោ ទមកបត់ជាតិឃាតករ  ុន-ខ្េន ោយ៉ាងយួន។ ទទោះបីជាខ្ផនោរេនិភាតព េំរាប់ប្បទេេកមពុជា ទរៀបចំទ ើងទោយអងាោរេ ប្បជាជាតិ និង ប្បទេេមហាអំណាចន្ទន្ទ បានញំងទោយមានកិចចប្ពមទប្ពៀងប្កងុបា៉ារេី ថ្ងៃេី២៣ខ្មតុោឆាំន ំ១៩៩១ បានផតល់ឯករាជយ,    លេិប្ធបជាធិបទតយយទេរី, អធិបទតយយភាព និងបូរណភាពេឹកដ្ីេំរាប់ប្បទេេកមពុជា ទោយបានតំរវូ ទោយលុបបំបាត់ទៅរាល់េនិេធ ញ្ញា និងកិចចប្ពមទប្ពៀងទំងឡាយរវាងខ្មែរនិង  យួនទៅឆាំន ំ១៩៧៩,  ១៩៨២, ១៩៨៣   និង១៩៨៥  ក៏ទោយក៏ ោទមកបត់ជាតិ  ុនខ្េនបានលួច ចុោះេនិេធ ញ្ញា បំទពញបខ្នមា ជាមួយយួនទៅថ្ងេៃី១០ខ្មតុោ ឆាំន ំ២០០៥   ទោយេេួលសាា ល់ និងអនុវតតទ ើងវិញទៅរាល់េនិធ េញ្ញា និងកិចចប្ពមទប្ពៀងរវាងខ្មែរ- យួនទៅឆាំន ំ១៩៧៩,   ១៩៨២, ១៩៨៣    និង១៩៨៥    ខ្ដ្លជាទ តុទធើវទោយ
8 
ប្បទេេកមពុជាបាត់បង់បូរណភាពេឹកដ្ីទប្ចើនឥតរណន្ទទៅទលើប្បទេេយួន និងទេៀម។ http://ki-media.blogspot.com/2012/12/cambodia-watchdog-council-cwc- condemned.html  ទប្ៅពីទន្ទោះទៅមានទេៀម និងយួន បានលួចចុោះេនិេធ ញ្ញា ទេវភារីសាៃ ត់ៗ ជាមួយាន ពុោះខ្ចកេមុប្េខ្មែរខ្ចកាន ទៅឆាំន ំ១៩៩៧ ទប្ោយទពលខ្ដ្លោ ទមឃាតករកបត់ជាតិ  ុន-ខ្េន ទធើវរដ្ឋប្បហារទៅថ្ងៃេី៥-៦ខ្មកកកោឆាំន ំ ១៩៩៧។ េនិេធ ញ្ញា ទេភាវ រីយនួ-ទេៀមទៅឆាំន ំ១៩៩៧ទនោះ បានទធើទវោយ ប្បទេេខ្មែរបាត់បង់ខ្ដ្នេមុប្េជាទប្ចើន  រ ូតដ្ល់ខ្មែរខ្លងមាន ប្ចកេមុប្េអនតរជាតិេំរាប់កបា៉ាល់បរទេេចូលមិនទធើពាវ ណិ ជាកមជាែ មួយខ្មែរ     ទនោះមិនទន់រិតពីធនធានធមជាែតិកនុងេមុប្េ ទប្ោមដ្ី        និងេីតាំង យុេសាធស្រេកតងេ័ពផង។  ោទមឃាតករកបត់ជាតិ  ុន-ខ្េន បានោត់េឹកដ្ីខ្មែរ និងបានោត់ ខ្ដ្នេមុប្េទោយប្បទេេយួនអេ់ជាទប្ចើនឥតរណន្ទ និងបានបញ្ាូលជន ជាតិយួនចូលមកកនុងប្បទេេខ្មែរដ្៏ទប្ចើនទលើេលុបទៅកនុងខ្ផនោររោំយពូជ សាេន៏ខ្មែរ  និងរោំយេឹកដ្ីខ្មែរ។ ផលវិបាកថ្នជនជាតិយួនចូលមក ប្បទេេខ្មែរដ្៏ទប្ចើនឥតរណន្ទខ្បបទនោះ ទធើវទោយបញ្ញហ េីលំទៅទកើតទ ើង ទប្ពាោះាែ នដ្ីធីទា ោយជនជាតិយួនរេ់ទៅ។ ដ្ំទណាោះស្សាយមានខ្តទប្បើទលេ បិតផ្លា កថាដ្ីេមបទន,  ដ្ីវិនិទយរ  និងដ្ីអភិវឌ្ឍន៏ខ្តប៉ាុទណាណ ោះ រចួោទមឃាតករកបត់ជាតិ ន ុ-ខ្េនោយ៉ាងយួន បានទបើកយុេធន្ទោរបាន់ដ្ីធីា ផាោះេំខ្បបលំទៅោឋ នពីប្បជាពលរដ្ឋខ្មែរទោយទប្បើចុងោណុ ង និងកងកំោងំ ប្បោប់ោវធុ បទណត ញជនជាតិខ្មែរទចញពីផោះា េំខ្បង លំទៅោឋ ន   ភូមិកំទណើ ត និងខ្ស្េចំោររបេ់មាួន។  យុេន្ទធោរបនា់ដ្ីធីប្ាតវូបានទធើវ
9 
ទ ើងទេើរាប្រប់េីកខ្នងា េូទំងប្បទេេកមពុជា។ ប្បជាជនខ្មែរទៅតាម ជនបេោច់ស្េយ៉ាងថ្ប្ពភំន ប្តូវបានកងកំោងំ រោឋ ភិបាលោយ៉ាងយួន បាញ់េំោប់ អនកទេេេល់ប្បមូលោក់រុក ដ្ូចរបូខាងទប្ោមទនោះ 
ចំខ្ណកប្បជាជនខ្មែរទៅតាមេី ប្កុងប្តូវបានពួកកំោំងប្បោប់ ោវធុរោឋ ភិបាលោយ៉ាងយួន វាយដ្ំទធើទវរណុកមយែ៉ាងសា ហា វថ្ប្ពថ្ផសនិងចាប់ោក់រុក ូរ ខ្ រឥតោច់ទៅកនុងទពលពួកវា ទធើវយុេធន្ទោរបនា់ដ្ីធីពាីប្បជា ពលរដ្ឋខ្មែរយកទៅទោយយួន។   ទំងទនោះទ ើយជាលេធផលថ្ននទយបាយឈ្នោះឈ្នោះរបេ់ោទមកបត់ ជាតិឃាតករ  ុន-ខ្េន ទធើវទោយប្បទេេខ្មែរទយើងបាត់បង់បូរណភាពេឹកដ្ី ទប្ចើនឥតរណន្ទ បាត់បង់ទំងខ្ដ្នដ្ី បាត់បង់ខ្ដ្នេឹក បាត់បង់ខ្ដ្ន ោោេ បាត់បង់ទភារប្េពធនធានប្រប់យ៉ាង និងទធើទវោយប្បជាជនខ្មែរ បាត់បង់េីលំទៅ បាត់បង់ផោះាេំខ្បង ភូមិករ បាត់បង់ដ្ីខ្ស្េចំោរ បាត់បង់មុមរបរោជីព រេ់ទៅតាមជទញ្ាើមងលន់ ហាលទភាៀងហាលមយល់ ប្ជកតាមេំយ៉ាងផាោះ និងទធើទវោយកុមារខ្មរែទបាោះបង់ោរេិកាទោយសារ ឳពុកមាត យប្តូវរោឋ ភិបាលោយ៉ាងយួនបទណត ញទចញពីផោះា េំខ្បងភូមិករ។
10 
៤-នទយបាយឈ្ោះនឈ្ោះនខាងសារពត៌មាន ៖
  រោឋ ភិបាលោយ៉ាងយួនខ្ដ្លដ្ឹកន្ទំទោយទមឃាតករកបត់ជាតិ      ន ុ-ខ្េន ោយ៉ាងយួន  បានទោតបប្កទសាបផ្លតច់មុមទៅប្បព័នធទឃាេន្ទទៅកនុងថ្ដ្ ទំងវិេយុ  េូរេេសន៏ ោខ្េត េេសន្ទវដ្ីត  ប្បព័នអធ ុីនងឺណិ ត  និងបណាត ញេពផវ ាយប្រប់ខ្ផកន រមួទំងខ្ផកនអប់រេំិកាធិោរផងខ្ដ្រ។ ប្បពន័ផធសពផវាយប្រប់ខ្ផកន និងសារពត៌មានេូទំងប្បទេេខ្មែររឺ េុេធខ្តជាឧបករណ៏ ផ្លត ច់មុមរបេ់ោទមឃាតករកបត់ជាតិ ន ុ-ខ្េនោយ៉ាង យួនទំងអេ់  ទ ើយរាល់វីរៈជនខ្មែរ និងអកនទេហានជាតិខ្មែរណាមួយខ្ដ្ល ហា នរោះិ រន់ ឬប្បឆាំំងពួកវា  រឺប្តូវបានពួកវាេំោប់ និងចាប់ោក់រុកទំង អេ់ ដ្ូចជាករណី បាញ់េំោប់អកនោខ្េតទោកធន់-ប ុនលី   បាញ់េំោប់ ទោកឃឹមេបំូរនិងកូនប្បុេ........ចាប់ ទោកោេំេិិធ  និងចាប់ទោក ងស-ចប្ោោក់រុក  និងករណី ចាប់ទោកវីរៈបុរេម៉ាម-េណុង់ដ្ូ ោក់រុក ជាង២០ឆាំន ំ.......។ល។និង។ល។  ទលើេពីទនោះទៅោទមកបត់ជាតិ  ុន-ខ្េន បានចំណាយលុយបទងើកតសារពត៌មាន និងវិេយុជាតិនិយមខ្កងា ោា យទៅ ទប្ៅប្បទេេជាទប្ចើនរាប់មិនអេ់ ទដ្ើមបីទបាកប្បាេ់ខ្មែរទៅទប្ៅប្បទេេ ទោយលង់លក់នឹងនទយបាយកបត់ជាតិរោំយពូជសាេន៏ខ្មរែរបេ់ពួកវា, យល់ប្ច ំប្ពឹតិតោរណ៏ន្ទំទោយខ្បកបាក់ថ្ផកានុងជាតិ ទ ើយមានខ្មែរទប្ៅ ប្បទេេមួយចំនួនខ្ងមទំងចាញ់ទបាកពួកវារ ូតដ្ល់ចំណាយលុយរាប់មុឺន ដ្ុោាេ រដ្ឋោទមរកិទៅជួយវិេយុខ្កងាោាយអេ់ទំងទន្ទោះទេៀតផង!។
11 
៥-នទយបាយឈ្ោះនឈ្ោះនទលើពួកេលិបៈករ៖
 េុភាេិតបុរាណខ្មែរខ្ចងថា៖ ‹‹ វបបធម៌រលំ ជាតិរោយ! វបបធម៌ពណណរាយ ជាតិ ទ ងើ នក ថាក ន! ››។ ជាោរពិតណាេ់វបបធម៌រឺ ជាេរេរប្េងូប្េប្េង់ោយុជីវិតជាតិទោយរងឹមាំ និងជាប្ពលឹងជាតិខ្ដ្លមិន ោចបាត់បង់បានទ ើយ ចំខ្ណកឯេិលបៈកររឺជាអកនប្េប្េង់វបបធម៌ទោយ រងុទរឿងចំរងុចំទរនើ  ប៉ាុខ្នរត ួរទោយសាត យទៅទប្ោមោរប្រប់ប្រងរបេ់រោឋ ភិបាលោយ៉ាងយួនដ្ឹកន្ទំទោយោេតនវរក  ុន-ខ្េន បានជាន់ឈ្ពាីួក េិលបៈករខ្មែរ ទធើវជាឧបករណ៏ បំទរតើ ណាហ ររបេ់វា និងប្កមុប្រសាួរវា ទ ើយទបើេិលបៈករណាមួយមិនយល់ប្ពមកំដ្រតណាហ រពួកវា រឺប្តូវបានពួកវា េំោប់ ចាប់បងំខ និងទប្បើមទធោបាយទកៀបេងតក់ទផសងៗរ ូតដ្ល់ខ្ត ោា យជាឧបករណ៏ បំទរតើ ណាហ ររបេ់ពួកវា ទ ើយទៅទពលពួកវាេបាយ ខ្កអតកនអ់េបក់េលក់ទ ើយ  ពួកវាខ្តងខ្តេំោប់ទចាល ឬបំផ្លា ញទចាល តាមប្រប់មទធោបាយខ្ដ្លោចទធើទវៅបាន។  _ោទមឃាតករកកួតលីោ   ន ុខ្េន បានរទំោភអនកស្េី ពិេដ្ិពឋលោិរ   េបាយខ្កអតកនអ់ទ ើយ     បានរមួរំនិត ជាមួយប្បពនធវា បាញ់េំោប់អកនស្េីពិេដ្ិពឋលោិរ      ទដ្ើមបបីំបិេភេតុតាង       ទធើវទោយអកនស្េីោចាកទោក ទចាលកូនជាេីស្េឡាញ់   និងសាវ មីកំណត់របេ់អកន ស្េី យ៉ាងអទណាចអធម។  _កូនបទងើតករបេោ់ទមឃាតករ       ុន-ខ្េន     ទឈ្លែោះ មហាឧកញ៉ា  ុនតូ  បានរទំោភកញ្ញា េូច-ស្េីនិច  យ៉ាង េបាយខ្កតអកនអ់េបក់េលក់រចួទ ើយ      ក៏បាញ់េំោប់ កញ្ញា េូច-ស្េីនិច  ទំងខ្ម៉ាទំងកូនទដ្ើមបីបំបិេភេតុតាង ទធើវទោយន្ទងធាាក់មាួនពិោររ ូតមកដ្ល់បចចុបបននទនោះ។ 
12 
ទប្ៅពីទនោះ ទៅមានេិលបៈករ  តារាភាពយនត និងតារាចំទរៀងជា ទប្ចើនន្ទក់ទេៀត ប្តូវបានោទមឃាតករកកួតលោី ន ុ-ខ្េន និងកូនប្បេុវា ទឈ្លែោះ  ុន-តូ យកទៅរទំោភ និងេំោប់ជា ូរខ្ រឥតោច់ទ ើយ ទោយពួកវាចាត់េុកពួកេិលបករ ជាឧបករណ៏ បំទរតើ ណាហ រោរេបាយ របេ់វា និងកូនប្បេុ វាខ្តប៉ាុទណាណ ោះ។   ទំងទនោះទ ើយជាទ តុទធើទវោយវបបធម៌ខ្មែរដ្ួលរលំ   រលត់រោយ ទេើារបាត់របូទេើារប្រប់វិេ័យដ្ូចជា ខ្មសភាពយនត   ទោខ ន    យីទករ    ោថ្យ   របាំបុរាណ   ទភាងបុរាណ    ចំទរៀងកំណាពយ  និងប្បថ្ពណី េំទនៀមេំោប់ វបបធម៌បុរាណ......។ល។និង។ល។ ៦-នទយបាយឈ្ោះនឈ្ោះនខាងសាេន្ទ៖  ទប្ោយពីោរឈ្លានពាន និងោប់ោប់របេ់យួនកុមែុយនីេ៏តទៅ ឆាំន ំ១៩៧៩ រ ូតមកដ្ល់បចចុបបននមក យួនបានបទងើតកេងឃ៧មករាខ្ដ្ល មានោទមឃាតករ ទេព-វងស ទធើវជាេទមចតេងឃ  និងបានខ្តងតាំងោ ប្បមឹកនន់-ទង៉ាត ទធើវជាេទមចតេងឃ ទដ្ើមបីប្បតិបតិតធម៌៧មករា និងបងំខ ទោយប្ពោះេងឃប្ពោះពុេសាធេន្ទេូទំងប្បទេេខ្មែរេូប្តធម៌៧មករាតាមពួកវា ទោយចាំមាត់ដ្ូចេតវទេក។ មូលទ តុខ្ដ្លយួនកុមែុយនីេ៏តយកសាេន្ទ របេ់ខ្មែរទធើជាវ ឧបករណ៏ បំទរើមទន្ទរមវិជាាចប្កពតិនតិយមរបេ់វារឺទោយសារ ខ្តវាអនុវតតាត មបណាត ំរបេ់ទប្េឿង-មិញយ៉ាង ខ្ដ្លមុនសាា ប់បានផ្លត ំថា៖ ‹‹ ទបើច ង់ ទ ល ប េឹ ក ដ្ី ខ្ ម រែ ទ ោ យ បា ន ជា សាា រ ព រ      និងរោំយជាតិសាេន៏ទោយ បានទងំស្េងុទន្ទោះ លុោះប្តាខ្តចាប់សាេន្ទ និងទេចតខ្មរែទោយបានទៅ ក នុ ង ថ្ ដ្ ទបើមិនអញ្ចឹងទេ  រឺខ្ផនោររោំយជាតិសាេន៏ខ្មរែ      និងទលបេឹក ដ្ីខ្មរែនឹងប្តវូបរាជ័យ ទប្ ពា ោះ ថា ចំ ណុ ច ទ ម ា យ រ ប េ ជា់ តិ ខ្ ម រែ រឺ េ តិា ទ ៅ ទ លើ
13 
សាេន្ទ និងទេចត!›› ។ េូមបញ្ញាក់ថាទៅេម័យឧតតុងកនុងរជោាលអងមាុី (១៨៣៤រ.េ.-១៨៤០រ.េ.) ប្បទេេខ្មែរបានេិតាទៅទប្ោមោណានិរម យួនផ្លត ច់មុម ទប្ោមោរប្រប់ប្រង់ប្តួតប្តាទោយផ្លា ល់របេ់ទមេ័ពយួន ទឈ្លែោះទប្េឿង-មិញយ៉ាង ខ្ដ្លបានអនុវតតនទយបាយរោំយពូជជាតិសាេន៏ ខ្មែរ េំោប់ជនជាតិខ្មែរតាមអំទពើចិតត ទ ើយជនជាតិខ្មែរេម័យទន្ទោះ បានោា យទៅជាទេកររបេ់យួន ដ្ឹងខ្តពីទធើោវ រតាំងពីប្ពឹកដ្ល់ោៃ ច   ូបចុកមិនប្រប់ប្រប់ និងផឹកេឹកោមក  ខ្ងមទំងប្តូវបានយួនយក ទៅេំោប់  និងទធើទវរណុកមជាែទរៀងរាល់ថ្ងៃ មិនមុេពីរបបខ្មែរ ប្ក មខ្ដ្លបទងើតកទ ើងទោយទោក ូ-ជីមិញទន្ទោះទេ។    ចំទពាោះរចន្ទ េមនព័ធ និងអងាោរចាត់តាំងរដ្ឋបាលវិញរឺយួនោន់ទំងអេ់តាំងពីតំខ្ណង ទមភូមិ ទមឃុំ ទៅហាវ យស្េុក ទៅហាវ យទមតត រ ូតដ្ល់ថាន ក់អរា មហាទេន្ទបតី(ន្ទយករដ្ឋមង្គ្នីត) និងទេចតខ្ផនដ្ីផងខ្ដ្រ។  ចំទពាោះខ្ផនក វបបធម៌សាេន្ទវិញ រឺយួនតំរវូទោយប្បជាជនខ្មែរទំងអេ់ទេៀាកពាក់ ខ្បបយួន និយយភាសាយួន និងោន់េំទនៀមេំោប់យួន ទ ើយេូមបីខ្ត ប្ពោះេងឃប្ពោះពុេធសាេន្ទក៏ប្តូវបានតំរវូទោយទេៀាកពាក់តាមយួនខ្ដ្រ។ េី បំផុតទោកទប្េឿងមិញយ៉ាង បានយល់ថាអីវៗប្រប់យ៉ាងេិាតទៅកនុងកណាតប់ ថ្ដ្របេ់ាត់ទៅទ ើយទន្ទោះ  ទោកទប្េឿងមិញយ៉ាងក៏បានកំទេចវតត ោរាមប្ពោះពុេធសាេន្ទ ទធើវរត់ប្ពោះេងឃ និងចាប់ទេចតអងមាុី ប្ពមទំង រាជវងានុវងសខ្មែរទំងអេ់យកទៅស្េកុយួន។ ទ តុផលអេ់ទំងទនោះបាន ញុ ំងទោយប្បជាជនខ្មែរេូទំងប្បទេេ ទងើបទ ើងបោះទបារេំោប់យួន ប្រប់េីកខ្នងា។ េីបំផុតកងេ័ពយួនដ្៏ទប្ចើនេនឹធកេន្ទធ ប់ប្តូវបានបរាជ័យ ទំងស្េុង និងប្តូវបានបងំចខិតតដ្កកងេ័ពទេេេល់ទៅស្េុកយួនវិញ។  ោរបរាជ័យដ្៏រួរទោយោមា៉ាេ់ខ្បបទនោះ ទធើវទោយទោកទប្េឿង-មិញយ៉ាង ខ្ដ្លមានតួន្ទេីប្តួតប្តាទមើលោរមុេប្តូវប្បទេេខ្មែរ(ដ្ូចទោកទ -ដ្ឹកង
14 
ប្តួតប្តាទមើលោរមុេប្តូវប្បទេេខ្មែរទៅឆាំន ំ១៩៧៩-១៩៨៩) ឈ្ឺចិតតយ៉ាង ខាាំងរ ូតដ្ល់កអួតឈ្លមសាាប់ទៅកនុងេឹកដ្ីខ្មែរ ទ ើយប្តូវកងេ័ពយួនខ្េង យកទៅទធើវបុណយទៅស្េុកយួនវិញ។ េូមបញ្ញា ក់ថាប្បជាជនខ្មែរទៅចប្កភព ខ្មែរេម័យអងារមានចំនួនជាង១០ោនន្ទក់ទេើរែនឹងប្បជាជនចិនខ្ដ្រ   ប៉ាុខ្នត ប្តូវបានេង្គ្រាមេុីវិល ទចារហារយទេៀមនិងយួនទប្បើលបិចេំោប់ជាបនត បន្ទា ប់រ ូតមកដ្ល់រជាោលអងមា ុី ប្បជាជនខ្មែរទៅេល់មិនដ្ល់មួយោន ន្ទក់ផង ទ ើយប្តូវបានយួន និងទេៀមយកទធើជាវទេករ ទធើវជាទេឹក និងេំោប់ររាលយ៉ាងសាហា វថ្ប្ពថ្ផសទៅកនុងប្ពឹតិតោរណ៍េង្គ្រាមទេៀមយួន ទៅេម័យអងាចន័ា  និងអងាមុី ទ ើយទពលទន្ទោះេឹកដ្ីខ្មែរក៏បានបាត់បង់ ទចញពីខ្ផនេីពិភពទោកខ្ដ្រ ទោយសារោរខ្ចកាន រវាងយួននិងទេៀម។ ប៉ាុខ្នតទោយសារខ្តកំ ឹងឈ្ឺចាប់នឹងយួនខ្ដ្លកំទេចសាេន្ទ  និងទេចតទន្ទោះ ទធើវទោយប្បជាជនខ្មរែមិនដ្ល់មួយោនន្ទក់ផងទន្ទោះ ទងើបទ ើងបោះទបារ វាយកំទេចកងេ័ពយួនសាា ប់អេ់រាប់ោនន្ទក់  និងរទំោោះេឹកដ្ីខ្មែរ ទចញពីកណាត ប់ថ្ដ្យួនយ៉ាងរយជាងខ្ប្បបាតថ្ដ្ទៅទេៀត។  ទ តុដ្ូទចោះនបានជាមកដ្ល់េម័យទប្ោយទនោះ  ទៅទពលយួន បានឈ្លានពានប្តតួ ប្តាស្េកុ ខ្មែរពីឆាំន ំ១៩៧៩  ប្រ ូតមកដ្ល់បចចុបបននទនោះ រោឋ ភិបាលប្កុងហាណូ យបានរកប្រប់មទធោបាយទកៀងទេចតនទរាតមតេ ីនុ ចូលស្េុកខ្មែរវិញរ ូតទល់ខ្តបានេំទរច។     េូមបញ្ញា ក់ថារបបកុមែុយនីេ៏ត េបអ់ទេចត និងសាេន្ទខាា ំងណាេ់ខ្ដ្លពួកទរចាត់េុកសាេន្ទ និងទេចត ជាពពួកប្ពនួេងមា ជាទមទរារបាក់ទតរេីុីរងូមួរកឹងអរបេ់ពួកទរ!   ទតើមូល ទ តុអីវបានជាយួនកុមែុយនីេ៏តពោយមយកទេចតមកទសាយរាជយ    និងបទងើតក េងឃ៧មករាយ៉ាងទនោះ? ក៏ពីទប្ពាោះខ្តទដ្ើមបចាី ប់ចំណុ ចទមាយរបេជា់ តិខ្មរែ ខ្ដ្លេិតាទៅទលសាើេន្ទ និងទេចត! ទបើចាប់សាេន្ទ និងទេចតបាន ទ ើយទន្ទោះ ទទោះបីជាយួនទប្បើោទមឃាតករកបត់ជាតិ  ុន-ខ្េន េំោប់
15 
ខ្មែរអេ់េូទំងប្បទេេ ក៏ប្បជាជនខ្មែរមិនហា នទងើបទ ើងបោះទបារប្បឆាំំងនឹង យួន    ទដ្ើមបីរទំោោះជាតិខ្មែរទ ើយ!។   ទោយសារមូលទ តុទនោះទ ើយ ទេើបប្ពោះេងឃប្ពោះពុេធសាេន្ទ ខ្មែរជាទប្ចើន បានទងើបទ ើងបោះទបារប្បឆាំំងនឹងយួន ជាពិទេេទៅកនុង ប្ពឹតិោត រណ៏ មហាបាតុកមមែ ហាជនទៅខ្មេីហា-កញ្ញា ឆាំន ំ១៩៩៨ ខ្តប្តូវ បានទហានរបេ់យួនបាញ់កំទេចទចាលជាមួយប្បជាជនខ្មែរទៅខ្មកញ្ញា ឆាំន ំ ១៩៩៨។ ចំទពាោះរាល់ប្ពោះេងឃអងណាាខ្ដ្លមិនទចោះេូប្តធម៌៧មករាដ្ូចោទម ឃាតករ  ទេព-វងស និងោប្បមឹក  នន់-ខ្ង៉ាត  ទន្ទោះ ប្តូវបានរោឋ ភិបាលោយ៉ាង យួន បាញ់េំោប់ទចាល និងចាប់ោក់រុកជាបនតបន្ទា ប់ាែ នប្តាប្បណី ទ ើយដ្ូចជាករណី ៖  _ោរបាញ់េំោប់ប្ពោះទតជប្ពោះរុណ េំ-ប ុនទធឿន  ជាប្ពោះេងឃប្ពោះពុេធ សាេន្ទ   ខ្ដ្លមិនបានផសពផវាយ ធម៌៧មករា ទចញពីេទមចតឃាតករ  ទេព-វងស    និងោប្បមឹកនន់-ខ្ង៉ាត។
_ចាប់ប្ពោះទតជរុណេឹម-សាមន  ផសឹក និង ោក់រុកទៅស្េកុយួន។ _ទលើេពីទនោះទៅទេៀត រណបកសប្បជាជន និងទមកបត់ជាតិកកួតលីោ  ុន-ខ្េន បានបទងើតកតួអងេាងឃេួលរាជា ទបាកលុយខ្មែរទប្ៅប្បទេេ រាប់មិនអេ់  ដ្ូចជាយកដ្ុំងីែទៅលក់ទោយខ្មែរទប្ៅប្បទេេកនុងតំថ្លរាប់ មុឺនដ្ុោា រចួប្បូប្បាជកញុ ក់ថាេុករយៈទពលពីរ ឬបីឆាំន ំ នឹងោា យទៅជា ទពជឃ  រចួទ ើយោេុម-ោនបានយកឡានទៅដ្ឹកលុយទន្ទោះេុក។ ដ្ូទចនោះមកដ្ល់ទពលទនោះអនកនទយបាយខ្មែរប្តូវទចោះខ្កថ្កនប្ពឹតិោត រណ៍ តាមោលៈទេេៈ កុំរងឹេេឹងទពក ទ ើយក៏កុំទជឿជាក់ទលើោនប្បវតិសាតស្រេត
16 
ខ្មែរជំន្ទន់អតីតោលទំងស្េុងខ្ដ្រ! មានន័យថាទចោះខ្ប្បប្បួលតាមទពលទវោ និងេភាពោរណ៍ជុំវិញពិភពទោក សាា ល់ទោយចាេ់ពីម ិចិតាឆ របេ់ ប្បទេេមហាអំណាច និងខ្បងខ្ចកទពលទវោខ្ដ្លប្តូវរទំោោះជាតិទោយ បានប្តឹមប្តូវតាមកបួនយុេធសាស្រេត ទេើបរកកតាត ឈ្ោះន ទឃើញ!។ ៧-នទយបាយឈ្ោះនឈ្ោះនខាងថ្ប្ពទឈ្ើ៖ ថ្ប្ពទឈ្ើ រឺជាកតាត ដ្៏មានសារៈេំខាន់េំរាប់បរសាិ ា នទៅ ប្បទេេកមពុជា ជាប្បភពជំរកនិងចំណី ោហារមនុេសេតវប្រប់ប្បទភេជា កតាត ទក់ទញេឹកទភៀា ង ជួយមិនទោយមានេឹកជំនន់ និងទប្ាោះរាងំេៃួត  ជា ឱេុេពធោបាលជំងឈ្ឺ ជាប្បភពផលត់អុកេុីខ្េន      ជាកតាត ទក់ទញទភញៀវ ទេេចរណ៏ ។ ដ្ូទចនោះទដ្ើមបីរោំយពូជសាេន៏ខ្មែរ    រឺយួនប្តូវខ្តកំទេច ប្បភពទេដ្កឋិចចខ្មែរ ទ ើយទដ្ើមបកីំទេចប្បភពទេដ្កឋិចចខ្មែរទន្ទោះយួនប្តូវ ខ្តកំទេចថ្ប្ពទឈ្ើខ្មែរ ទធើវទោយប្បទេេខ្មែរជួបប្បេោះេឹកជំនន់ទប្ាោះរាងំ េៃួត ទធើវទោយខាតបង់ងវិោរយ៉ាងទប្ចើនឥតរណន្ទកនុងខ្ផនកខាងកេិកមនែិង ឧេា កមែ  ប្ពមទំងទេេចរណ៏ ផលខ្ដ្រ។      ទោយសារមូលទ តុអេ់ ទំងទនោះ ទេើបទធើទវោយយួនពោយមបំផិចា បំផ្លា ញថ្ប្ពទឈ្ើប្បទេេខ្មែរនិង បាញ់េំោប់ដ្ល់េកមជែនោរពារថ្ប្ពទឈ្ើខ្មែរ ដ្ូចជាករណី ៖  _េំោប់ទោកវិរៈជនឈ្តុ-វេុីធ ខ្ដ្លជាអកនទេហានជាតិខ្ដ្ល ោរពារេមបតិធតមែជាតិថ្ប្ពទឈ្ើ ប្តូវបានទមឃាតករ    ន ុ-ខ្េន បានបាញ់េំោប់ទោកសាា ប់ យ៉ាងអទណាចអធមទៅកណាត ល ថ្ប្ពរទហាសាា នន្ទទមតតទោោះកុង ទៅថ្ងេៃី២៦ ខ្មទមសាឆាំន ំ២០១២។
17 
ឯក្សារររេ់ Global Witness     ‹‹ប្រសទ្េ ក្មពុជាជាប្រសទ្េេរាំរ់លក្់››  ៖  អាសមក្បត្់ ជាត្ិឃាត្ក្រហ ុន-ខ្េន បានប្ពេុថា៖ ‹‹សរើវា ការពារថ្ប្ពស ើមិនបានសទ្ វានឹងកាត្់ក្ រ រ េ់ វា ប្ ក្ វា ៉ ត្់ ស ចា ល ›› ។     ទ្ីរំផុត្ នសោបាយ ុះន ុះនររេ់អាសមឃាត្ក្រ ក្បត្់ជាត្ិ  ហន ុ-ខ្េន    បានេំសរចខ្មនគឺវា ការពារថ្ប្ពស ើខ្មមរតាំងថ្ប្ពស ើខ្មមរមាន  ចំនួនជាង ៧៣%ថ្នថ្ផៃប្រសទ្េ រហូត្មក្សៅប្ត្ឹម២៨%ថ្នថ្ផៃប្រសទ្េ សហើយក្៏សៅខ្ត្ប្ក្មុប្គួសាររក្សពួក្វាការ់រនតសអាយហិនសោចត្សៅសទ្ៀត្។ សធ្ើវសអាយថ្ប្ពស ើប្រសទ្េខ្មមរ និងេត្វថ្ប្ពខ្មមរ្នសៅរក្ភាពវិនាេផុត្ពូជ សហើយសេដ្ក្ឋិចចខ្មមរធាលក្់សៅក្នុងវិរត្ិតោ៉ងធ្នៃ់ធ្ៃរជាទ្ីរំផុត្។    ទាំងសនុះសហើយជានសោបាយ នុះ ុះនខាងថ្ប្ពស ើររេ់អាខ្កែ មោក្ង្វវ ក្់សេចត សចារហ ុន-ខ្េន។ ៨-នទយបាយឈ្ោះនទលើប្បជាជនខ្មរែ៖  យួនកុមែុយនីយ៏ បានបញ្ញា ទោយោទមឃាតករកបត់ជាតិោយ៉ាង យួន ន ុ-ខ្េន បទងើតកខ្ផនោរ‹‹ក-៥›› ខ្កណឌ ប្បមូលប្បជាជនខ្មែរយក ទៅជាន់មីន ជាន់អន្ទា ក់ សាា ប់ទលើេមរភូមិមុម និងសាា ប់ទោយសារជំងឺ អេ់រាប់ខ្េនន្ទក់  រឺប្ាន់ខ្តទដ្ើមបី៖  +បំបាត់ពូជសាេន៏សាេន៍ខ្មែរ  +ោប់ថ្ប្ពទឈ្ើ និងប្បមូលធនធានធមែជាតិខ្មែរយកទៅស្េុកយួន  +ទបើកផាូវវាយលុយឈ្លានពានប្បទេេថ្ង ង់
18  
_ោទមឃាតករ  ុន-ខ្េន    បានទប្បើទភរវកមែប្បឆាំំងនឹង ពលរដ្ឋេុីវិលខ្មែរទោយទប្បើប្រប់ ខ្បកថ្ដ្វាយប្បហារទៅទលើប្បជា ជនខ្មែរទធើវទោយសាា ប់ររទជើងាន ទៅមុមរអតីតរដ្េឋភាទៅថ្ងេៃី ៣០ខ្មមិន្ទឆាំន ំ១៩៩៧។ _ោទមឃាតករកបត់ជាតិ ន ុ-ខ្េន បានេំោប់ររាលបាតុករេុីវិលខ្មែរ អេ់រាប់ពាន់អនកទៅខ្មកញ្ញា ឆាំន ំ១៩៩៨។
_ោទមឃាតករកបត់ជាតិ ន ុ-ខ្េន ោយ៉ាងយួនបានបនា់ដ្ីធីពាីប្បជាពលរដ្ឋ ខ្មែរ ដ្ូចជាបាន់ដ្ីធីាទៅដ្ីប្ក ម បឹងកក់ បុរកីីឡា និងទេើរាប្រប់ ទមតតប្កុងទោយទប្បើចុងោណុ ងបាញ់េំោប់មាច េ់ដ្ីនិងចាប់មាច េ់ដ្ីោក់រុក។ _នទយបាយឈ្នោះឈ្នោះរបេ់ោទមឃាតករកបត់ជាតិ  ុន-ខ្េន បានទធើទវោយ ប្បជាជនអត់ឃាា នទធើចវ ំណាកស្េកុទៅទធើទវេករទរទៅទប្ៅប្បទេេ។ _បង្គ្រក បបាតុកមែទៅឆាំន ំ១៩៩៨  េំោប់ប្បជាជនខ្មែរអេ់រាប់ពាន់ន្ទក់ ទោយសារខ្តប្បជាពលរដ្ឋខ្មែរទធើបាវតុកមែប្បឆាំំងនឹងលេធផលរបេ់រ.ជ.ប។ _េំោប់ទោកជា-វិជាា និងេកមជែនបកសប្បឆាំំងអេ់ជាទប្ចើន។
19 
  _ទប្បើលបចិកក់ខ្មសទភើាងសាា ប់ររទជើងាន ទៅទលើសាព នទោោះទពចអេ់រាប់ពាន់អកន រយទ ើយវាកំទេចសាពនទោោះទពជឈទចាលទដ្ើមបបីំបិេតំរយុភេតុតាង។ 
 ទំងទនោះទ ើយរឺជានទយបាយឈ្ោះនឈ្ោះនរបេ់េទមចតអរមាហា បនា់ដ្ីទេចតទចារ   ុន-ខ្េន  ជាបិតាកបត់ជាតិឃាតករកកួតលីោ ខ្កក កញ្ាោះយួន។  េូមបញ្ញា ក់ថាទោកបារា៉ាក់-អូបាមា៉ា រឺាត់ឈ្ោះនមិនប្តឹមខ្តេ រដ្ឋោមរកិទេ ខ្តឈ្នោះេូទំងពិភពទោក,  ទ ើយប្បជាជាតិេ រដ្ឋោទមរកិក៏ឈ្នោះ  ចំខ្ណកឯបកសប្បឆាំំងក៍ឈ្នោះ រឺជាឈ្នោះទំងអេ់ាន រមួ ាន កសាងេ រដ្ទឋ ោយចំទរនើ រងុ ទរឿងទលើពិភពទោក។ ចំខ្ណកេទមតច អរមាហាបនា់ដ្ីទេចតទចារ     ុន-ខ្េន  វិញ រឺវាឈ្នោះក៍ពិតខ្មន  ប៉ាុខ្នត ប្បជាជាតិខ្មែរទំងអេ់ជាអនកចាញ់           បកសប្បឆាំំងក៏ចាញ់     ចំខ្ណក
20 
ឯប្បជាជនខ្មែរវិញ ប្តូវបានោទមឃាតករ  ុនខ្េន  េំោប់  ចាប់ោក់ រុក និងបនា់ដ្ីធីទាស្េចខ្តអំទពើចិតត។  ទតើនទយបាយឈ្នោះឈ្នោះរបេ់ េទមចតអរមាហាបនា់ដ្ីទេចត ទចារ  ុនខ្េន នឹងឈ្នោះដ្ល់ណាទេៀត ?  ឬមួយ ក៏វា ឈ្នោះ ដ្ល់ខ្តដ្ូច ទោក សាោំ ូទេន និង ទោក មូ មា៉ា ហាា ោ ីវ ?   ទៅទពលឆាំប់ខាងមុមទនោះ លេធផលនទយបាយឈ្នោះ ឈ្នោះរបេ់ េទមចតអរមាហាបនា់ដ្ីទេចតទចារ  ុន-ខ្េន នឹងដ្ឹងជាក់ ចាេ់ជាមិនខាន  ថាទតើនឹងដ្ូចសាោំ ូទេន ឬ ហាា ោ ី ទវ ន្ទ ោះ! 
   ទធើទវៅថ្ងេៃី២១ ខ្មវិចិឆោរ ឆាំន ំ២០១២       ទោយទោក ជា-រស

Read More